Trên cương vị là Trưởng Ban Kiểm tra Hội Nhà báo Việt Nam (HNBVN), Ủy viên Thường trực Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam (Gọi tắt là Hội đồng xử lý vi phạm) - ông Phan Hữu Minh đã có những nhìn nhận, đánh giá rất thẳng thắn về thực trạng này, đồng thời thông tin thêm về tiến độ thành lập và việc phát huy vai trò, trách nhiệm của Hội đồng xử lý vi phạm.

+ Mấy ngày qua, báo chí liên tiếp đưa tin về việc phóng viên Phạm Lê Hoàng Uyển (Tạp chí Hướng nghiệp & Hòa nhập) và nhà báo Nguyễn Thế Thắng (phóng viên thường trú Đài Tiếng nói Việt Nam – khu vực Tây Nguyên) bị bắt vì đã có hành vi tống tiền, cưỡng đoạt tài sản của cá nhân, doanh nghiệp… Trên cương vị là Trưởng Ban Kiểm tra của HNBVN, Ủy viên Thường trực Hội đồng xử lý vi phạm, ông nhìn nhận như thế nào về vấn đề này?

– Tôi nghĩ chúng ta cũng cần nhìn nhận lại việc phát triển báo chí quá mức thời gian qua. Cuối năm 2015, chúng ta tiến hành quy hoạch lại báo chí. Thế nhưng từ đó đến nay không những không giảm, ổn định mà lại còn tăng. Tính đến hết tháng 6 năm nay, cả nước đã có 832 cơ quan báo, tạp chí, 67 Đài PT-TH; số lượng báo in là 193 tờ nhưng tạp chí lại có tới 639 tờ do Bộ TT&TT cấp phép, hàng trăm chuyên san, đặc san do cấp tỉnh cấp phép. Trong hệ thống báo, tạp chí in lại có 125 đơn vị ra thêm báo điện tử, nâng tổng số cơ quan hoạt động mô hình báo điện tử lên 275 đơn vị.

Chúng ta còn có hàng trăm Cổng thông tin của các ngành, địa phương và hàng nghìn Trang thông tin điện tử. Số lao động làm việc trong các cơ quan báo chí lên đến 4,5 vạn người. Nước ta có hơn 30 triệu người tham gia mạng xã hội, hàng ngày cũng tham gia sản xuất và thu nhận tin tức…

Song điều đáng nói ở đây là việc thực hiện các quy định chưa tốt. Tôn chỉ của từng đơn vị báo chí bị coi nhẹ. Tạp chí cũng tham gia hoạt động tin tức. Khả năng tài chính phục vụ cho hoạt động báo chí của nhiều đơn vị không có mà trông chờ vào nguồn tài trợ của doanh nghiệp, đơn vị, địa phương. Có cơ quan báo chí áp dụng khoán doanh thu cho phóng viên. Hoạt động của phóng viên chưa thực sự chuyên tâm vào chuyên môn.

Tôi cho rằng, đã đến lúc cơ quan quản lý Nhà nước cần rà soát lại, loại bỏ có, ưu tiên có, cơ quan báo chí cũng phải trong sạch, minh bạch và vô tư. Còn các vụ việc sai phạm cụ thể nói trên, chúng tôi đang yêu cầu Hội đồng xử lý vi phạm của các đơn vị báo chí đó làm thủ tục khai trừ ra khỏi Hội, thu hồi Thẻ hội viên.

+ Đầu tháng 4/2017, HNBVN đã ban hành Quyết định thành lập Hội đồng xử lý vi phạm. Vậy qua theo dõi của HNBVN mà đơn vị Thường trực là Ban Kiểm tra, tiến độ thực hiện nhiệm vụ quan trọng này ở các cấp Hội đến nay ra sao, thưa ông?

– Để việc thực hiện các Quy định nghề nghiệp người làm báo VN được hiệu quả, công bằng, HNBVN đã thành lập Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức ở 2 cấp: Hội đồng Trung ương gồm 22 thành viên bao gồm các thành viên đang làm việc tại Ban Tuyên giáo T.Ư, Bộ TT&TT và HNBVN, đủ điều kiện để xử lý hội viên sai phạm, kể cả lĩnh vực quản lý nhà nước và sinh hoạt Hội nghề nghiệp. HNB cấp tỉnh, Liên Chi hội, Chi hội thành lập Hội đồng nhằm theo dõi, bảo vệ quyền hành nghề hợp pháp cũng như các sai phạm phải xử lý ngay từ cơ sở; chuẩn bị các bước giúp Hội đồng cấp Trung ương ra các quyết định phù hợp.

Cho đến nay, việc thành lập ở cấp tỉnh, các Liên Chi hội, Chi hội có số hội viên lớn đã cơ bản hoàn thành. Các Chi hội chưa thành lập được Hội đồng do Chi hội không hoạt động hoặc quá ít hội viên. Qua rà soát, chúng tôi cũng sẽ kiến nghị giải thể các Chi hội quá yếu kém, không hoạt động, không đủ khả năng để thành lập một tổ chức hoặc trốn tránh để dung túng sai phạm, góp phần nâng cao chất lượng tổ chức Hội. Việc thành lập Hội đồng này sẽ kết thúc trong tháng 8/2017.

+ Bên cạnh việc bảo vệ quyền hành nghề hợp pháp của hội viên thì việc tuyên truyền, giáo dục, theo dõi, phát hiện những vi phạm đó như thế nào để không dẫn đến mức phải xử lý vi phạm? Để nhiệm vụ này đạt được hiệu quả cao hơn, theo ông, HNBVN các cấp nói chung, Hội đồng xử lý vi phạm từ T.Ư đến cấp tỉnh nói riêng cần phải tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm của mình ra sao?

– Tôi nhấn mạnh rằng Hội đồng xử lý vi phạm của chúng ta không phải chỉ có một thành phần mà bao gồm đại diện lãnh đạo các cơ quan chỉ đạo và quản lý báo chí, HNB, cơ quan báo chí… và nhiệm vụ cũng không chỉ tập trung vào việc xử lý vi phạm đạo đức… Sẽ không có bao che cho sai phạm vì tính tập thể đa ngành của Hội đồng xử lý vi phạm. Hơn nữa theo Quy chế, trong trường hợp cần thiết, Hội đồng Trung ương có thể xử lý trực tiếp. Tôi tin rằng hoạt động này sẽ có hiệu quả và việc phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm của mỗi thành viên Hội đồng là yếu tố vô cùng quan trọng…

+ Xin trân trọng cảm ơn ông!

Theo Ngọc Lành/Báo Nhà báo và Công luận