Hình ảnh chỉ có tính minh họa, từ internet

Một trong những nhiệm vụ, giải pháp được Nghị quyết đề ra là: Kiên quyết thực hiện đúng mục tiêu, có hiệu quả việc sắp xếp lại bộ máy, tinh giản biên chế gắn với cải cách chế độ công vụ, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức... Tuy nhiên, việc thực hiện giải pháp này còn gặp nhiều khó khăn, kết quả thu được còn hạn chế. Thực tế ở Ðảng bộ tỉnh Thanh Hóa là một dẫn chứng cụ thể.

Mới quyết liệt ở cấp... thôn

Hiện nay, tỉnh Thanh Hóa có 5.971 thôn, bản, tổ dân phố; trung bình mỗi thôn, bản có 162 hộ, 628 nhân khẩu. Quy mô thôn, bản, tổ dân phố nhỏ, ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của thôn, bản, chi bộ, các chi hội đoàn thể, gây khó khăn trong việc huy động nguồn lực từ cộng đồng dân cư. Song, số lượng thôn, bản, tổ dân phố nhiều làm phát sinh tổ chức, tạo ra nhiều đầu mối, làm tăng số lượng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, gây áp lực lên chi ngân sách địa phương.

Toàn tỉnh hiện có 12.155 người hoạt động không chuyên trách cấp xã; 32.520 người hoạt động không chuyên trách ở cấp thôn, bản, tổ dân phố. Ở cấp xã có tổ chức gì thì cấp thôn, bản có tổ chức đó, nên một số hội hoạt động lúng túng, việc quản lý điều hành, phân công nhiệm vụ không rõ ràng, chồng chéo, dẫn đến hiện tượng cùng một việc giống nhau, nhiều tổ chức tham gia. Cá biệt, có tổ chức lập ra rất hình thức và máy móc, như trường hợp xã Ngư Lộc (huyện Hậu Lộc), không có đất sản xuất nông nghiệp, người dân chỉ làm nghề đi biển cũng thành lập hội nông dân, hội làm vườn.

Trước thực trạng nêu trên, mới đây, Tỉnh ủy Thanh Hóa đã phê duyệt Ðề án do UBND tỉnh trình về việc sáp nhập các thôn, bản để nâng cao hiệu quả hoạt động. Theo đó, việc sáp nhập sẽ được triển khai đồng loạt trên toàn tỉnh và hoàn thành trước ngày 30-6-2018; sẽ giảm từ 1.200 đến 1.300 thôn, bản, tổ dân phố (hơn 20% so với hiện nay), nhằm tinh gọn bộ máy (giảm khoảng 7.000 người hoạt động không chuyên trách ở cấp thôn), nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền cấp xã, tiết kiệm chi ngân sách mỗi năm hơn 90 tỷ đồng.

Trong bảy tháng đầu năm 2017, HÐND tỉnh Thanh Hóa đã ra nghị quyết sáp nhập từ 14 thôn thành sáu thôn ở xã Quảng Ðịnh (huyện Quảng Xương); sáp nhập 15 thôn thành bảy thôn ở xã Thiệu Giao (huyện Thiệu Hóa); sáp nhập chín thôn thành bốn thôn ở xã Yên Thọ, 10 thôn thành năm thôn ở xã Yên Ninh, và ba thôn thành một thôn ở xã Ðịnh Bình (đều của huyện Yên Ðịnh).

Giảm đầu mối, "phình" tổ chức

Theo báo cáo của Thường trực Tỉnh ủy Thanh Hóa, hai năm qua, thực hiện Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị và Nghị định 108/2014/NÐ-CP của Chính phủ về việc sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế, tỉnh đã thực hiện quyết liệt việc sắp xếp lại bộ máy. Từ 16 ban quản lý dự án thuộc UBND tỉnh và các sở, đã sáp nhập, tổ chức lại còn năm ban quản lý dự án thuộc UBND tỉnh. Sau kiện toàn, sắp xếp lại bộ máy, khối các cơ quan nhà nước đã giảm từ 16 ban quản lý dự án thuộc các sở, cơ quan ngang sở xuống còn năm ban quản lý dự án thuộc UBND tỉnh.

Ðến nay, cấp tỉnh còn 21 sở, cơ quan ngang sở (với 180 phòng và tương đương), năm ban quản lý dự án. Ở cấp huyện, sau kiện toàn, sắp xếp lại bộ máy, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện giảm còn 12 phòng/huyện và một ban quản lý dự án/huyện (riêng 11 huyện miền núi có thêm phòng Dân tộc). Tỉnh đang sáp nhập trung tâm dạy nghề và trung tâm giáo dục thường xuyên ở cấp huyện, từ 46 trung tâm giảm xuống còn 27 (giảm 19 đầu mối) vào cuối năm 2017.

Hiện nay, tuy đã giảm đầu mối cơ quan trực thuộc UBND tỉnh, nhưng tổ chức bên trong các sở và cơ quan ngang sở vẫn cồng kềnh và có xu hướng gia tăng. Chẳng hạn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có chín chi cục (nhiều hơn hai đơn vị so với quy định), tám ban quản lý, sáu trung tâm; Sở Y tế có hai chi cục, 27 trung tâm; Sở Nội vụ có hai ban tương đương chi cục...

Với mô hình trên, nhiều đơn vị có tư cách pháp nhân, con dấu, tài khoản trong các sở, làm cho bộ máy không giảm mà cồng kềnh, phức tạp, giảm hiệu lực và trách nhiệm của người đứng đầu; ngân sách được cấp phân tán, số người làm hành chính, phục vụ tăng lên. Giảm đầu mối, nhưng về tổ chức bộ máy, biên chế không giảm, có đơn vị còn tăng lên; chức năng, nhiệm vụ các ban, sở, ngành cấp tỉnh, cấp huyện còn có mặt trùng lặp, chồng chéo, cùng một công việc nhưng có nhiều cơ quan, đơn vị chỉ đạo từ tỉnh đến huyện, nhưng khi quy trách nhiệm thì không thuộc cơ quan nào.

Hai năm qua, Thanh Hóa tinh giản biên chế được 1.046 người; trong đó khối hành chính 296 người, khối sự nghiệp giáo dục, y tế 723 người, khối đảng, đoàn thể 27 người. Ðến hết năm 2016, số cán bộ, công chức (CBCC) nghỉ do không đủ tuổi tái cử, tái bổ nhiệm là 450 người. Phó Chủ tịch UBND huyện Ðông Sơn Nguyễn Ðình Thông cho biết: Theo Ðề án Tinh giản biên chế giai đoạn 2016-2021 của huyện, số CBCCVC tinh giản là 92; đến nay đã giải quyết nghỉ hưu trước tuổi hai đợt (vào tháng 2 và tháng 7-2017) cho 38 trường hợp (chín người khối hành chính và 29 người khối sự nghiệp giáo dục). Các đối tượng thuộc diện tinh giản là do có hai năm liên tiếp được phân loại, đánh giá xếp mức hoàn thành nhiệm vụ nhưng hạn chế về năng lực, hoặc có một năm hoàn thành nhiệm vụ nhưng còn hạn chế về năng lực và một năm không hoàn thành nhiệm vụ nhưng không thể bố trí việc làm khác phù hợp.

Trên thực tế, việc tinh giản biên chế công chức, viên chức mới tập trung ở đối tượng nghỉ hưu trước tuổi hoặc chuyển công tác, nghỉ thôi việc; tỷ lệ tinh giản biên chế viên chức chưa đạt mục tiêu đề ra; kết quả rà soát, sắp xếp, kiện toàn tổ chức, cơ cấu lại tổ chức các cơ quan, đơn vị theo hướng thu gọn đầu mối, nhất là đối với các đơn vị sự nghiệp công lập còn nhiều hạn chế.

Ðể có cơ sở thật sự cho tinh giản biên chế

Theo lãnh đạo Ban Tổ chức Tỉnh ủy và Sở Nội vụ Thanh Hóa, mục tiêu của tinh giản biên chế là sắp xếp tổ chức, đánh giá chất lượng hoạt động của công chức, viên chức để đưa ra khỏi bộ máy những người hoàn thành nhiệm vụ ở mức độ thấp và không hoàn thành nhiệm vụ. Tuy nhiên, các quy định hiện hành chủ yếu mang yếu tố định tính, chưa định lượng cho nên đánh giá thiếu chính xác, dẫn đến việc tinh giản biên chế gặp nhiều khó khăn.

Ðể tránh tình trạng đánh giá cán bộ không chính xác, chủ quan, duy ý chí, ngày 5-6-2012, Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 489 về Quy chế đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó đưa ra bộ tiêu chí cụ thể, có thang điểm... Ðánh giá theo quy chế mới, trung bình mỗi năm có từ 5 đến 7% số cán bộ có sự thay đổi mức độ xếp loại so với tự xếp loại. Năm 2016, chỉ có 31,5% số cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ (năm 2011, khi chưa có quy chế con số này là 56%); và có bảy cán bộ (chiếm 1%) không hoàn thành nhiệm vụ (trước đây không có ai).

Kết quả này không phải do chất lượng cán bộ đi xuống mà do việc đánh giá chặt chẽ, nghiêm túc hơn. Tuy vậy, quy chế này vẫn tồn tại một số hạn chế, như: Hệ thống tiêu chuẩn với từng vị trí, chức danh chưa được xây dựng; quy trình, phương pháp đánh giá chậm đổi mới; khâu đánh giá cán bộ vẫn còn cảm tính, cá nhân, cục bộ; nhận xét, đánh giá chủ yếu nêu ưu điểm, né tránh khuyết điểm... Vì vậy, Thường trực Tỉnh ủy đang chỉ đạo tập trung sửa đổi quy chế đánh giá tập thể lãnh đạo và cá nhân cán bộ quản lý để thay thế.

Theo Phó Ban Tổ chức Tỉnh ủy Thanh Hóa Trần Quốc Huy, hiện nay, một bộ phận CBCC chưa đáp ứng được yêu cầu; đội ngũ cán bộ vừa thừa, vừa thiếu. Ðào tạo, bồi dưỡng CBCC tăng về số lượng, nhưng chất lượng còn hạn chế, nhất là đào tạo, bồi dưỡng theo chức danh. Cơ cấu và chất lượng đội ngũ CBCC còn bất cập, một bộ phận yếu kém về tinh thần trách nhiệm và thái độ phục vụ nhân dân. Trong tổng số 6.446 cán bộ cấp xã của tỉnh Thanh Hóa, hiện có 10% chưa qua đào tạo chuyên môn; và gần 6% chưa qua đào tạo về lý luận chính trị. Mặc dù vậy, việc tinh giản biên chế đối với số đối tượng cán bộ này hầu như chưa thực hiện được.

Nguyên nhân chủ quan dẫn đến kết quả hạn chế trong sắp xếp lại bộ máy, tinh giản biên chế được Thường trực Tỉnh ủy Thanh Hóa chỉ rõ: Ðây là công việc khó khăn, phức tạp, động chạm đến lợi ích của mỗi cá nhân cho nên một số địa phương chưa thật sự quyết liệt, còn nể nang trong chỉ đạo thực hiện; năng lực, trình độ, trách nhiệm của tập thể lãnh đạo và cá nhân người đứng đầu ở một số địa phương, đơn vị chưa cao...

Theo Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Thanh Hóa Ðỗ Trọng Hưng, thời gian tới, nhằm kiên quyết thực hiện chủ trương tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức từ tỉnh đến cơ sở, Thanh Hóa tiếp tục rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Trong đó, sẽ thực hiện thí điểm hợp nhất một số cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, cơ quan chuyên môn của UBND cùng cấp có tương đồng về chức năng, nhiệm vụ; tập trung sửa đổi, ban hành quy chế đánh giá tập thể lãnh đạo và cá nhân cán bộ quản lý

Thanh Hóa hiện có 67.053 CBCCVC từ cấp huyện trở lên, và 13.530 CBCC cấp xã. Theo đánh giá của Tỉnh ủy Thanh Hóa, một bộ phận CBCC cấp xã có biểu hiện sa sút về đạo đức, lối sống, thiếu trách nhiệm trong công việc, có biểu hiện quan liêu, hách dịch trong giải quyết công vụ; một bộ phận CBCC xã ngại va chạm, né tránh, đùn đẩy công việc cho bí thư, trưởng thôn, tổ dân phố thực hiện, chờ có kết quả để báo cáo; và một bộ phận yếu về chuyên môn, nghiệp vụ…

Theo Tô Nam và Hà Hồng Hà/Báo Nhân dân.