Thứ sáu, ngày 29/03/2024
Email: nguoilambaothanhhoa@gmail.com
Trang chủ Tin tức - Sự kiệnĐời sống xã hộiGóc nhìn báo chíNhà báo đi và viếtNghề báoVăn hóa - Thể thao
Nghề báo
Một số xu hướng nghiệp vụ, nhìn từ Giải Báo chí Quốc gia năm 2018 (22/06/2019-22:02)
    Giải Báo chí Quốc gia lần thứ Xiii, năm 2018 được các cấp Hội hưởng ứng tích cực, tác phẩm gửi về dự giải ở mức nhiều nhất từ trước đến nay, đúng hạn, hồ sơ đúng quy định, chất lượng tốt. Kết quả khảo sát của chúng tôi cho thấy bốn xu hướng nghiệp vụ, bốn cái nhất của mùa giải năm nay
Vòng chấm sơ khảo Giải Báo chí quốc gia lần thứ XIII năm 2018, ngày 22/4/2019. Ảnh: TL
 

Số tác phẩm dự giải ở mức cao nhất

Ban Thư ký tổng hợp Giải đã nhận được 1.810 tác phẩm, trong đó có 1.671 tác phẩm đủ điều kiện dự Giải (cao hơn so với năm 2016, tương đương 2017). Đây là con số ở mức cao nhất từ trước đến nay.

Hơn 120 đơn vị cấp Hội tham dự Giải, đặc biệt lần thứ hai liên tiếp có 63/63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố có tác phẩm tham dự. Điều này cho thấy sức hút của Giải và sự quan tâm, hưởng ứng tích cực của các cấp Hội, các nhà báo, cộng tác viên trong cả nước. Con số 222 cộng tác viên (năm 2017 là 186), cao nhất nhiều năm nay, cũng khẳng định sức hút của giải.

Tác phẩm chống tham nhũng, tiêu cực vào chung khảo nhiều nhất

Năm nay, trong 147 tác phẩm vào chung khảo, đặc biệt có tới 75 tác phẩm (hơn 50%) có nội dung đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, lợi ích nhóm, tệ nạn xã hội, phản biện, giám sát, phê phán những mặt trái, tiêu cực của đời sống xã hội. Nội dung chống tham nhũng, tiêu cực đa dạng, phát hiện và phơi bày nhiều dạng tham nhũng mới: Tham nhũng chính sách (lợi dụng chính sách quy định miễn phí đường bộ cho xe hộ đê, các dự án BT, BOT); tham nhũng quyền lực (chạy chức, chạy quyền).

Bên cạnh những biểu hiện tham nhũng vốn có như tham nhũng đất đai (mua bán đất quốc phòng, đấu giá đất vàng, tan hoang rừng phòng hộ, góc khuất một số dự án đầu tư sản xuất nông lâm nghiệp...); tham nhũng kinh tế (nghi vấn quỹ đen, cán bộ cảng vụ thu “hụi chết”, đưa nhận hối lộ tại Hải quan); tham nhũng trong các lĩnh vực giáo dục (“chống trượt” ngoại ngữ bằng tiền), y tế (mua bán bệnh án tâm thần), lao động xã hội (mặt trái xuất khẩu lao động), v.v..

Trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và các mặt trái, tiêu cực xã hội khác, báo chí vẫn luôn luôn là lực lượng xung kích. Nhiều tác phẩm vào chung khảo đã vạch trần các loại tội phạm mới như tội phạm buôn người qua biên giới dưới các chiêu trò mới, tội phạm “tín dụng đen”, tội làm hàng giả thuốc chữa ung thư từ than tre, tội mua bán nội tạng, nạn xâm hại trẻ em, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, các hoạt động vi phạm pháp luật núp bóng tôn giáo v.v..

Số lượng tác phẩm dài kì, nhiều nhất

Điều lệ Giải quy định mỗi tác phẩm dự giải có số lượng tối đa 5 kì (báo in, báo điện tử). Mặc dù vậy, ngoài số lượng tối đa, một số tác phẩm còn có bài đọc tham khảo. Trong 20 tác phẩm nhóm Tin, bài phản ánh, phỏng vấn (báo in) vào chung khảo, có tới 19 loạt bài từ 3 kì đến 5 kì. Trong 13 tác phẩm nhóm xã luận, bình luận, chuyên luận (báo in), có tới 11 tác phẩm nhiều kì. Trong 17 phóng sự, phóng sự điều tra, bút kí báo chí, ghi chép (báo in) vào chung khảo, có tới 16 loạt bài (3 đến 5 kì). Tương tự, có tới 17/23 tác phẩm báo điện tử vào chung khảo là dài kì.

Điều này cho thấy, tổ chức đầu tư các loạt tác phẩm dài hơi, nhiều kì, là xu hướng nghiệp vụ chung của báo in, báo điện tử, để phản ánh đúng tầm, đúng mức độ cần phản ánh của vấn đề. Muốn có bài báo hay, phải đi tới tận cùng vấn đề; Tổ chức tuyến bài dài kì, dung lượng thông tin lớn, đa chiều tiếp cận, đa phương thức thể hiện, cũng nhằm mục đích để có tác phẩm hay. Dĩ nhiên, trước hết phải có đề tài hay, đề tài tốt.

Số tác phẩm có dạng thức thể hiện nghiệp vụ mới nhiều nhất

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và truyền thông số, báo chí Việt Nam đã có bước phát triển nhanh, bắt kịp xu thế báo chí thế giới. Trên nền tảng Internet, báo chí Việt Nam đổi mới chính mình, rõ nhất về mặt nghiệp vụ. Tác nghiệp đa phương tiện, tổ chức tòa soạn hội tụ, thông tin nhiều cửa, tiếp cận đa chiều, đan xen thể loại... là những bước đi tích cực và đầy hiệu quả của các cơ quan báo chí nước ta thời gian gần đây, nhất là ở những cơ quan báo chí lớn ở trung ương và một số thành phố lớn, bộ, ngành.

Các dạng thức thể hiện mới được sử dụng đậm nét trong nhiều tác phẩm dự giải, tác phẩm vào chung khảo là infographics, mega-story, long-form, có clip minh họa... (đối với báo điện tử), là thủ pháp độc thoại, nhân vật tự kể, tự dẫn dắt câu chuyện là chính (tác giả chỉ kết nối), đưa tiếng nói thính giả tham gia vào chương trình phát thanh, hay những câu chuyện truyền hình đầy kịch tính, những hình ảnh tương phản,...

Giải Báo chí Quốc gia năm 2018 cho thấy, hơn một nửa số bài báo in, báo điện tử dài kì, có sử dụng đan xen thể loại bài phỏng vấn, hoặc thêm clip minh họa (báo điện tử). Có 7/23 tác phẩm báo điện tử sử dụng dạng thức thể hiện mới, tăng tính hiện đại, chuyên nghiệp, tính hấp dẫn đối với công chúng (như các báo vietnamplus.vn, laodong.vn, hanoimoi.com.vn, vietnamnet.vn, vov.vn...), có chất lượng tốt và có hình thức thể hiện tiêu biểu.

***

Chất lượng các tác phẩm dự Giải quốc gia đồng đều hơn, nhất là sự vươn lên của các hội viên nhà báo tỉnh, thành phố. Khoảng cách về chất lượng giữa báo chí khối phát thanh và truyền hình trung ương và địa phương ngày càng rút ngắn.

Các xu hướng làm báo nhìn từ Giải Báo chí Quốc gia năm 2018 là những kinh nghiệm tốt cho báo chí cả nước./.

Theo TS. Trần Bá Dung/Người làm báo

 

 

Các tin khác:
  • "Vì bạn đọc, chúng ta phải thay đổi" (22/06/2019-21:58)
  • Trao niềm tin, nhận yêu thương (19/06/2019-20:50)
  • Chuyện tác nghiệp nơi vạn dặm biển khơi (19/06/2019-22:47)
  • Bức tranh' sống động về đất nước (19/06/2019-13:01)
  • Sử dụng mạng xã hội có trách nhiệm và văn hóa (19/06/2019-12:58)
  • Nhà báo đi tìm câu trả lời về chính sách giảm nghèo (11/06/2019-15:05)
  • Nhà báo Chu Minh Khôi và sự “ăn may” trong nghề báo (06/06/2019-7:59)
  • Báo chí cần phải làm tốt chức năng giám sát và phản biện xã hội trong giáo dục (30/05/2019-16:05)
  • Phối hợp, định hướng thông tin các vấn đề mới, nóng để hội viên lựa chọn đề tài (30/05/2019-16:03)
  • Câu chuyện độc đáo và chi tiết đắt giá sẽ làm nên “linh hồn” báo chí (23/05/2019-22:10)