Đã thành thói quen, nhiều cán bộ quân đội về hưu ở phường Hàng Mã, quận Hoàn Kiếm vẫn duy trì đọc báo in hàng ngày. Ảnh: Lê Tâm

Trong sự phát triển nhanh chóng của xã hội, thông tin được các cơ quan báo chí tìm mọi cách truyền tải nhanh chóng đến bạn đọc, ở mọi lúc mọi nơi và mọi thiết bị có sẵn. Đặc biệt môi trường truyền tải thông tin trực tuyến trên Internet của khán giả ngày càng tăng, khi công nghệ mạng 5G phát triển việc người dân dễ dàng tiếp cận với mọi thông tin kinh tế xã hội càng dễ dàng và nhanh chóng.

Ở một góc độ khác, báo in vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống của nhiều người dân. Thực tế cho thấy, báo in sẽ không bao giờ bị lỗi thời, hiện nay không chỉ ở Việt Nam mà các nước có nền khoa học công nghệ phát triển trên thế giới báo in vẫn được duy trì. Tuy nhiên, trước sự cạnh tranh thông tin như hiện nay cách làm báo, viết báo, in báo in cũng đã có thay đổi.

Hình thức trình bày của báo in đã mang đến màu sắc tươi mới, cách sử dụng hình ảnh, màu sắc bắt mắt hơn. Cả về nội dung, trình bày font chữ cũng đã thay đổi, cách để tiêu đề đến cách thể hiện vấn đề cũng mới lạ hấp dẫn hơn. Nhiều chuyên mục trên báo in có nội dung tương tác với độc giả, tạo sự gần gũi giữa hai bên. Điều đặc biệt hơn cả, trong các trang của báo đều cung cấp cho bạn đọc những thông tin quan trọng, ngắn ngọn, chính xác nhất.

Ông Nguyễn Văn Thành một cán bộ quân đội về hưu ở phường Hàng Mã, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội cho biết: Tôi vẫn duy trì thói quen đọc báo vào buổi sáng hàng ngày từ nhiều năm nay. Tôi thấy báo in giờ so với trước đây đã thay đổi nhiều. Đầu tiên, báo in đã lựa chọn cần đưa những thông tin gì, cập nhật những vấn đề gì, quan trọng nhất là chất lượng từng bài viết đã được nâng cao, đáp ứng nhu cầu cập nhật thông tin mới lạ, hấp dẫn… vì thế tôi vẫn đọc báo in hàng ngày.

Thông thường báo mạng sẽ chỉ đưa lướt qua một thông tin, một vấn đề, nhưng thiếu những câu chuyện sâu bên trong nó. Báo in có nhiều bài viết nhằm giải đáp các khúc mắc, những băn khoăn của người dân về một vấn đề nóng hay một chính sách mới ban hành. Đặc biệt là những bài bình luận sâu sắc, những bài viết dẫn dắt mang tính định hướng.

“Thường tôi vẫn xem tivi, nhưng vẫn duy trì thói quen đọc báo giấy, như: Báo Quân đội nhân dân, Nhân dân, báo Nông thôn ngày nay… ở đó họ phân tích nhiều vấn đề, có những vẫn đề tôi đọc đi đọc lại nhiều lần để nghiền ngẫm. Thậm chí để ý cách sử dụng câu, cách đặt vấn đề của bài viết. Thường những bài viết trên báo in tác giả đầu tư công phu hơn, ngắn gọn súc tích và chứa nhiều thông tin bổ ích”, ông Nguyễn Văn Thành chia sẻ.

Cũng có thói quen với việc đọc báo in hàng ngày, ông Thường cán bộ làm công tác văn hóa về hưu (ở Hoàng Văn Thái, phường Khương Mai, quận Thanh Xuân) vẫn luôn tự nhận mình là người “nghiện” đọc báo in, vì sử dụng điện thoại chữ rất nhỏ, khó đọc, khó nhớ dòng, dễ đau mắt. Đặc biệt ông không thích sử dụng điện thoại lâu cho một việc gì đó.

Theo ông Trần Văn Thường: “Như bản thân tôi vẫn thích, hàng ngày vẫn sử dụng báo in, con mắt mình đọc báo in được thoải mái hơn. Đọc báo giấy, đang đọc có thể dừng lại, tí đọc tiếp nhưng báo mạng đọc dễ bị mất trang, hiện trang khác hoặc nhiều quảng cáo, bất tiện hơn. Đối với những bài viết có nhiều trang, tương đối dài thì báo giấy vẫn phát huy được lợi thế”.

Nói về nội dung các tờ báo in, ông thường chia sẻ “Nghiện báo in vì trên đó có những bài viết mang tính nghiên cứu, lý luận, bình luận chuyên sâu. Tôi đặt hàng quý và hay đọc báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên… hàng ngày vì báo đưa ra những vấn đề người dân quan tâm mà các báo khác không nói. Đó là những vấn đề về biên giới, hải đảo, phòng chống tham nhũng, cung cấp những thông tin mà bạn đọc báo giấy muốn có, trong đó còn là cả những vấn “nhạy cảm” được phân tích… các báo này vẫn còn đề cập”.

Theo nhiều ý kiến đề xuất của độc giả, họ rất muốn đọc báo in ra hàng ngày, nhưng hiện các vấn đề báo in đưa ra không thu hút, nhiều vấn đề có chút khô khan, không có gì để bạn đọc nghiên cứu cả. Thậm chí nội dung một số tớ báo in cũng có sự giống nhau.

Thực tế đã chứng minh, trong nhiều năm qua số lượng các sạp báo ở các thành phố lớn đã giảm nhiều với trước. Như tại Hà Nội tập trung ở những tuyến phố trung tâm thành phố (phố cổ). Việc đọc báo, mua bán, phát hành ở bưu điện trước kia có hệ thông từ thành phố xuống các phường, xã với hàng trăm loại báo thì hiện nay cũng đã ít đi, sức mua đã giảm đi nhiều. Nhìn nhận bao quát hơn thì vấn đề lớn nhất là văn hóa đọc giờ đã bị đi xuống, trước đây số lượng sách báo nói chung đều được mua rất nhiều.

Tất cả các loại hình báo chí đều có vai trò và vị trí của mình và báo in cũng đang tồi tại và khẳng định vị trí quan trọng trong đời sống, tuy nhiên rõ ràng báo in đang chịu sự cạnh tranh khốc liệt của các loại hình khác. Đặc biệt là cạch tranh với truyền hình và báo mạng, để tồn tại báo in cũng phải tự đổi mới mình về cả nội dung và hình thức.

Trao đổi với PV báo Nhà báo và Công luận, Nhà nghiên cứu văn hóa - TS. Nguyễn Ánh Hồng, Trưởng khoa Văn hóa Phát triển (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho biết: “Bên cạnh hàng trăm, hàng nghìn bài báo in xuất hiện hàng ngày, hàng giờ là sách báo điện tử, ti vi, kết nối mạng... văn hóa đọc đang bị cạnh tranh khốc liệt bởi sự hiện diện của văn hóa máy tính. Con người ngày càng được mở rộng tầm nhận thức, nâng cao sự hiểu biết của mình. Họ có quyền lựa chọn thông tin theo cách mà họ cho là phù hợp và hấp dẫn. Điều này khiến người cầm bút trong sáng tạo báo chí hôm nay phải tự đổi mới, tự nâng cao để không bị bỏ quên".

“Trong dòng đời sôi động, muôn màu hôm nay, trang báo đơn sơ với những mô típ quen thuộc chứa đựng thông tin cần thiết không còn hấp dẫn độc giả nữa. Báo chí phải tự làm mới mình” -  TS. Nguyễn Ánh Hồng chia sẻ.