Từ một xã có 12/12 bản đồng bào Mông đều "trắng" đảng viên, đến nay xã Trung Lý, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa đã có 86 đảng viên ở tất cả các bản; các chi bộ tại bản cũng không phải sinh hoạt ghép.
Đồng bào Mông tin và nghe theo Đảng. Các chương trình, Nghị quyết của Đảng đã đi vào cuộc sống của đồng bào nơi đây.  Có được kết quả trên là cả sự tâm huyết, quyết tâm của Thiếu tá Phạm Văn Tôn, Bộ đội biên phòng được tăng cường về làm Phó Bí thư Đảng ủy xã Trung Lý từ năm 2010.
 Thiếu tá Tôn và các đồng chí của mình đã bồi dưỡng, dìu dắt và trực tiếp đi tới các bản vùng sâu, vùng xa ở các tỉnh vùng Tây Bắc như Hà Giang, Yên Bái, Lào Cai, Sơn La… xác minh lý lịch đảng cho 86 quần chúng ưu tú ở 12 bản để kết nạp vào hàng ngũ của Đảng.
Chặng đường gian nan
Từ năm 2010 trở về trước, việc tìm quần chúng tích cực để bồi dưỡng, kết nạp đảng viên gặp vô vàn khó khăn bởi nhận thức của đồng bào Mông về Đảng chưa đầy đủ và chưa mặn mà với việc vào Đảng.
Hơn nữa 100% đồng bào người Mông ở 12 bản của xã Trung Lý đều di cư từ phía Bắc vào. Khi đến Trung Lý một thời gian, họ lại tiếp tục di cư tự do đến các vùng miền khác, gây nhiều khó khăn cho công tác tạo nguồn đào tạo, bồi dưỡng, kết nạp đảng viên. Tuy nhiên khó khăn nhất là theo Điều lệ Đảng, các đối tượng kết nạp đảng phải học hết bậc THCS, không vi phạm chính sách dân số (không sinh con thứ 3), trong khi hầu hết người Mông ở đây trình độ văn hóa còn thấp, người học cao cũng chỉ đến lớp 6 lớp 7 và đa phần đều có từ 3-4 con trở lên...
Để tháo gỡ dần những khó khăn, đồng chí Tôn và Ban Thường vụ Đảng ủy xã đã làm tờ trình gửi Trung ương và Tỉnh ủy Thanh Hóa đề nghị "xem xét" tiêu chí kết nạp đảng đối với đồng bào Mông và đã được Trung ương và Tỉnh ủy Thanh Hóa chấp thuận chủ trương.  Cùng với việc xây dựng các tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên của xã, thông qua hoạt động của các tổ chức và các phong trào thi đua, những nhân tố tích cực đã được Đảng ủy xã Trung Lý bồi dưỡng, tạo nguồn kết nạp vào Đảng.
Ngoài nhân tố tiêu biểu nổi lên từ các phong trào thi đua lao động sản xuất, giữ gìn an ninh trật tự, một lựa chọn nữa để tạo nguồn phát triển đảng viên là những chiến sỹ bộ đội người Mông ở các bản sau khi xuất ngũ trở về địa phương, bởi đây là những hạt nhân có trình độ nhận thức cao hơn so với mặt bằng chung của đồng bào địa phương. Hơn nữa, họ lại được rèn luyện trong môi trường quân đội, chịu được khó khăn, thử thách và có niềm tin vào Đảng. Từ những nhân tố này, Đảng ủy xã và đồng chí Phó Bí thư được tăng cường dày công bồi dưỡng, giao nhiệm vụ, giúp đỡ để họ rèn luyện, phấn đấu nâng cao nhận thức chính trị, tính tiền phong gương mẫu của mình. Trên cơ sở đó những hạt nhân tích cực được lựa chọn cử đi học lớp cảm tình Đảng để đưa vào nguồn phát triển đảng viên mới.
Khi đã có nguồn phát triển đảng viên mới... Tuy nhiên gian nan, vất vả nhất chính là việc xác minh lý lịch của đối tượng kết nạp đảng, bởi tất cả đồng bào Mông ở đây đều có quê gốc ở các tỉnh phía bắc như Hà Giang, Yên Bái, Lào Cai, Sơn La...  Để xác minh được lý lịch, đích thân Phó Bí thư Đảng ủy xã Phạm Văn Tôn đã phải đi hàng trăm km về tận các bản của đồng bào Mông ở các tỉnh phía bắc.
Đồng chí cho biết: đồng bào Mông di cư theo gia đình từ bé nên nhiều khi họ cũng không biết chính xác mình ở bản làng nào. Hơn nữa đồng bào Mông thường có đến 3-4 tên khác nhau do mỗi lần di cư đến vùng đất mới, họ lại đổi tên hoặc đổi tên lót, nên việc xác minh lý lịch càng gặp nhiều khó khăn. Rất nhiều trường hợp đồng chí Tôn đã phải đi 3, 4 lần đi về các tỉnh phía Bắc để xác minh lý lịch cho một quần chúng do khai sai về tên, tuổi, sai địa chỉ quê quán... Điển hình là trường hợp xác minh lý lịch cho quần chúng Sùng A Giáo, đồng chí Tôn đã phải 4 lần đi về xã Phông Niên, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai mới xác minh được lý lịch bởi lần thứ nhất, ông Giáo khai sai về tên xã, lần thứ 2 khai sai về tên bản nên Phó Bí thư Đảng ủy xã Phạm Văn Tôn không thể tìm được địa chỉ, lần thứ 3 thì bị sai về tên lót. Phải đến lần thứ 4 đồng chí Tôn mới xác minh được đầy đủ lý lịch cho quần chúng Sùng A Giáo. Đến nay ông Giáo đã được kết nạp Đảng và đang là Trưởng bản Xa Lao.
Sức sống mới ở 12 bản người Mông khi có Đảng
Với tâm huyết của người đảng viên, Thiếu tá, Phó Bí thư Đảng ủy xã Phạm Văn Tôn, tất cả các bản trên địa bàn xã Trung Lý hiện tại đều có đảng viên. Tất cả 86 đảng viên tại 12 bản của đồng bào Mông cũng đều do Phó Bí thư Tôn dìu dắt, bồi dưỡng và đích thân đi xác minh lý lịch tại các bản ở các tỉnh phía Bắc để kết nạp Đảng. Đến nay các bản người Mông đã thành lập được chi bộ, các chi bộ này cũng không phải sinh hoạt ghép. Các đảng viên và đồng bào nơi đây đã tin tưởng và làm theo Đảng. Các hoạt động của chi bộ đã đi vào nền nếp và có chiều sâu. Từ các buổi sinh hoạt chi bộ, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng từ Trung ương đến địa phương đã được triển khai và đi vào cuộc sống. Các đảng viên ở đây thực sự phát huy tính tiền phong gương mẫu đi đầu trong các phong trào lao động sản xuất, xóa đói giảm nghèo, xây dựng đời sống mới.
Đặc biệt thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị, các đảng viên đều đi đầu gương mẫu học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, cam kết không vi phạm pháp luật. Theo đó, các tệ nạn xã hội cũng giảm hẳn.
Nhiều bản trở thành khu dân cư an toàn về an ninh, trật tự xã hội và đạt danh hiệu bản trong sạch vững mạnh toàn diện như bản Nà Ón, Ma Hác, Xa Lao… Đây là những bản 3 không: không có tội phạm, không có con nghiện, không uống rượu bia say khi có đám cưới. Các đảng viên là người Mông cũng tuyên truyền vận động đồng bào không di cư tự do. Việc di cư tự do của đồng bào Mông giảm mạnh, trong năm 2013 chỉ có 10 hộ di cư vào các tỉnh Tây Nguyên, đến năm 2014 chỉ còn 4 hộ di cư tự do. Từ những đảng viên tiêu biểu, xuất sắc tại các chi bộ của bản và các đảng viên trong các tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên…
Thiếu tá, phó Bí thư Đảng ủy xã Phạm Văn Tôn đã giới thiệu cho Đảng ủy xã Trung Lý lựa chọn bổ sung vào nguồn cán bộ lãnh đạo của xã, trong đó 2 người được bầu vào Ban Thường vụ Đảng ủy xã là đồng chí Giàng A Lâu đảm nhận nhiệm vụ Trưởng Công an xã, đồng chí Sùng A Páo đảm nhận chức vụ Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã và đồng chí Giàng A Lênh làm Bí thư Đoàn Thanh niên xã Trung Lý.
Với nỗ lực cố gắng hết mình để đưa Đảng vào cuộc sống tại 12 bản đồng bào người Mông, Thiếu tá, Phó Bí thư Đảng ủy xã Phạm Văn Tôn đã được Tỉnh ủy Thanh Hóa tặng Bằng khen về thành tích phát triển đảng viên và chi bộ thôn, bản vùng sâu, vùng xa năm 2014. Vào ngày 30/1, Thiếu tá Bộ đội biên phòng Phạm Văn Tôn là đại biểu được mời tham dự Hội nghị tổng kết 15 năm bộ đội biên phòng tăng cường về xã, tổ chức tại Hà Nội.

                             Trịnh Duy Hưng (TTXVN)