Truyền thông xã hội ngày càng phát triển thì cũng xuất hiện nhiều tin giả, tin xấu mà người đọc không phải ai cũng đủ năng lực, thời gian để sàng lọc thông tin.
Trong bối cảnh chúng ta chưa có công nghệ đối phó tin giả, chưa thể ngăn chặn triệt để tin giả, càng đòi hỏi mỗi người, dù bất cứ ở vị trí nào, phải có ý thức sử dụng mạng xã hội thật sự có trách nhiệm; không chia sẻ thông tin chưa được kiểm chứng, gây hậu quả xấu cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân. Cùng với đó, cơ quan quản lý nhà nước phải có những giải pháp, chế tài đủ mạnh để ngăn chặn tin giả. Đó cũng là tinh thần của tọa đàm khoa học “Ứng phó với vấn nạn tin giả, tin không chính xác” do Hội Truyền thông số Việt Nam tổ chức chiều 23-12.
Ông Nguyễn Sĩ Dũng, chuyên gia về quản trị và chính sách công, phân tích, hiện nay, với công nghệ trí tuệ, có nhiều thông tin được làm giả tinh vi, ngay cả giọng nói cũng có thể bị làm giả, càng gây nên những hệ lụy đau lòng.
Trước tình hình này, hầu hết các quốc gia đều đã có giải pháp để ứng phó. Một số nước không ban hành đạo luật chuyên biệt để xử lý vấn đề tin giả, mà áp dụng luật pháp đã hiện hữu, ví dụ tội vu khống, thông tin gây thiệt hại cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thì phải chịu đền bù. Luật hình sự, dân sự, bầu cử... đều có thể quy định về vấn đề tin giả. Một số quốc gia có chế tài, quy định trách nhiệm đối với nhà cung cấp mạng trong xử lý vấn đề tin giả. Một số nước lại sử dụng công cụ về công nghệ để phát hiện và gỡ bỏ, ngăn chặn những tin giả. Một số quốc gia thiên về giải pháp giáo dục cho người dân khả năng nhận biết, ngăn chặn tin giả, khả năng phê phán, phản biện đối với thông tin giả, giúp cho người dân bị mắc lừa tin giả ít hơn, giúp người dân tự bảo vệ mình, mang lại hiệu quả bền vững.
Tại Việt Nam có nhiều tin giả có chủ ý xuyên tạc, bịa đặt, có dụng ý xấu để gây tổn hại uy tín của cơ quan Đảng, Nhà nước, các đồng chí lãnh đạo; gây tổn hại cho sản xuất kinh doanh. Việt Nam đã ban hành Luật An ninh mạng với những quy định về xử lý vấn đề tin giả. Luật được đánh giá là phù hợp với bối cảnh hiện nay của Việt Nam. Nhưng giải pháp hữu hiệu nhất hiện nay, trước hết là phải đề cao trách nhiệm của cơ quan nhà nước. Mỗi cơ quan nhà nước phải nắm bắt nhanh nhạy để phát hiện tin giả, có bộ phận để xác định nhanh chóng tin giả, bác bỏ tin giả. Nếu bác bỏ tin giả nhanh thì tin giả không có điều kiện phát tán. Cơ quan báo chí cũng cần có trách nhiệm với cơ quan nhà nước trong phát hiện, đánh giá và xác minh tin giả, công bố bác bỏ của cơ quan nhà nước về tin giả.
Quan trọng hơn, phải tăng cường tính công khai minh bạch của các cơ quan công quyền để hạn chế tin giả. Trách nhiệm phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của các cơ quan công quyền cần được đẩy mạnh. Đơn cử vừa qua, trách nhiệm phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí trong vụ cháy Công ty Bóng đèn Rạng Đông, ô nhiễm không khí còn rất lúng túng, chậm chạp, khiến người dân hoang mang và vô tình tạo điều kiện cho thông tin sai sự thật hoành hành. Thực tế cho thấy, nếu chúng ta cung cấp thông tin chính thống nhanh, kịp thời, thì chắc chắn tin giả không có đất “sống”.
Thực tế thời gian qua, về vấn nạn tin giả, chúng ta mới chỉ xử lý được các tài khoản ở Việt Nam; nạn nhân của tin giả thì nhiều nhưng xử phạt thì ít; thời gian xử phạt lâu. Nhiều doanh nghiệp, cá nhân trở thành nạn nhân của những thông tin giả, thông tin sai sự thật và chúng ta vẫn chưa có tiêu chí để xác định tin giả, tin không chính xác, vẫn đang rất định tính, chưa có định lượng cụ thể. Cơ chế để ngăn chặn tin giả cũng chưa rõ ràng. Nhiều chuyên gia cho rằng, cần có một nghị định lập ra hàng rào kỹ thuật nhằm ngăn chặn tin giả.
Theo: Lâm Nguyên/ Báo SGGP
