Câu chuyện của anh như thêm cứa vào lòng. Món tiền chỉ gần chục triệu đồng góp cho họ tôn tạo mộ phần còn khó lo, thì lấy đâu ra tiền để cất dựng nhà thờ.

Có vẻ như nhiều người đang suy nghĩ một cách quy nạp rằng cứ có chút vị trí công tác là có thể kiếm được tiền để thể hiện sự hiếu kính với tổ tiên hay sao?

Vì hoàn cảnh chưa cho phép mà tôi nghĩ thế thôi, chứ thực ra có cái nhà thờ ở quê nhà sẽ giúp mình năng về hương khói cho tổ tiên hơn, tình cảm họ mạc vì thế mà thêm phần gắn bó. Xây cất nhà thờ xét ở góc độ nào đó là việc nên làm.

Vùng quê nơi tôi sinh ra thuần nông nên người làng ly hương nhiều, trong đó nhiều người có của ăn của để. Và khi có tiền không ít người thường nghĩ đến việc nghĩa bằng cách xây từ đường ở quê nhà. Những nhà thờ cầu kỳ, kiểu cách, có nhà thờ lên tới vài tỷ đồng mọc lên ngày một nhiều hơn ở vùng quê nghèo.

Không chỉ mình quê tôi, câu chuyện xây nhà thờ dường như đang chiếm một phần đáng kể trong nhiều mâm rượu, bàn trà. Giờ đây nhiều người chọn cách tự hào gia cảnh không còn bằng những ngôi nhà ở mặt phố, bởi bây giờ có quá nhiều nhà đẹp. Cũng không vì những chiếc xe sang nữa, bởi xe chạy đầy đường. Họ chọn cách thể hiện đẳng cấp của mình bằng ngôi nhà thờ ở vùng quê nơi họ sinh ra.

Có vài lần tôi được người quen thân mời dự khánh thành nhà thờ. Tôi không dám đặt câu hỏi là chủ nhân của những chiếc nhà thờ cầu kỳ ấy lấy nguồn kinh phí nào để xây dựng, mà chỉ băn khoăn ở nghi thức khánh thành những công trình ấy.

Dĩ nhiên nghi thức thường phải hài hòa và tương xứng với giá trị công trình. Nhưng tương xứng không nhất thiết gắn liền với sự khoa trương và lãng phí.

Một bạn học của tôi kinh tế cũng chỉ tầm tầm, nhưng vì ức bởi mấy bạn đồng khóa hồi đi học thua kém nhiều nhưng làm ăn sau này phát đạt, về quê bỏ tiền mua thêm đất của mấy nhà hàng xóm cất nhà thờ to đẹp, nên anh không chịu.

Cảnh con gà tức nhau tiếng gáy buộc anh phải tìm đủ cách huy động kinh phí. Rồi ngôi nhà thờ cũng ra đời, nhưng dù rất cố gắng nó vẫn không che dấu được sự khiếm khuyết của túi tiền, khó tránh được chuyện bàn tàn, trong khi đó vốn liếng của anh thì lại eo hẹp đi, thất bại rồi cũng đến.

Tôi cứ nghĩ cuộc sống cần có sự ganh đua, nhưng tùy từng vấn đề và điều kiện.

Xây nhà thờ là một cách tri ân tiền nhân, còn mang theo mục đích khác vào việc xây nhà thờ, thì rất dễ dẫn đến những câu chuyện không hay.

An Nhiên