Phiên đàm phán giữa đại diện Chính phủ Iran và các cường quốc còn lại tham gia thỏa thuận hạt nhân JCPOA tại Vienna - Áo, ngày 6/4/2021. Ảnh: AFP/TTXVN

1. Đàm phán nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran

Ngày 6/4, tại thủ đô Vienna của Áo, Ủy ban Hỗn hợp về Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện (JCPOA) đã bắt đầu nối lại cuộc đàm phán nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân lịch sử được ký năm 2015 giữa Iran và các cường quốc. Các bên còn lại tham gia thỏa thuận, gồm: Trung Quốc, Nga, Đức, Pháp, Anh gặp gỡ trực tiếp với Iran, trong khi phía Mỹ tham gia gián tiếp.

Mỹ đánh giá các cuộc đàm phán ban đầu với các đối tác về vấn đề hạt nhân Iran tại thủ đô Vienna (Áo) đã diễn ra tích cực trong bối cảnh Tổng thống Mỹ - Joe Biden hướng tới việc đưa Mỹ quay lại thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015.

Phát biểu với báo giới, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ - Ned Price nhận định, dù không họp trực tiếp với Iran nhưng cuộc đàm phán này là một bước đi mang tính xây dựng, đáng hoan nghênh và hữu ích. Người phát ngôn cho rằng, những cuộc thảo luận gián tiếp này mới là bước đi đầu tiên, cả Iran và Mỹ đều cần phải nối lại việc tuân thủ thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA). Ông Price kỳ vọng sau cuộc thảo luận, Mỹ sẽ nắm rõ hơn về lộ trình giúp 2 bên cùng nhau tuân thủ thỏa thuận hạt nhân. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, Mỹ sẽ không chấp nhận các yêu cầu của Iran về việc Tehran sẽ chỉ hành động sau khi Washington có bước đi đầu tiên. 

Trong khi đó, theo phóng viên TTXVN tại Paris, Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Pháp cho biết, nước này hoan nghênh việc nối lại các cuộc đàm phán về hạt nhân Iran tại Vienna, đồng thời tin tưởng vào việc các bên tham gia nhất trí về các bước cần thiết để Iran và Mỹ trở lại JCPOA.

Về phần mình, Đại sứ Trung Quốc tại Liên hợp quốc - Vương Quân đã kêu gọi Mỹ dỡ bỏ toàn bộ các lệnh trừng phạt bất hợp pháp nhằm vào Iran.

Trước đó, theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, Ủy ban Hỗn hợp về JCPOA đã tổ chức một cuộc họp trực tiếp tại thủ đô của Áo nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân đang có nguy cơ đổ vỡ. Cuộc họp có sự tham gia của các quan chức đối ngoại cấp cao đại diện cho Trung Quốc, Pháp, Đức, Iran, Nga, Anh. Đại diện của Mỹ tham gia họp trực tuyến từ một khách sạn gần địa điểm tổ chức cuộc họp. Đây là nỗ lực mới nhất để phá vỡ thế bế tắc về đàm phán hạt nhân trong bối cảnh các bên không còn nhiều thời gian để cữu vãn thỏa thuận. 

Trên mạng Twitter, Chủ tọa cuộc họp, Phó Tổng Thư ký, đồng thời là Giám đốc Chính trị của Cơ quan Hành động Đối ngoại châu Âu (EEAS) - Enrique Mora cũng đánh giá các bên đã có một "cuộc họp mang tính xây dựng". Các nhà đàm phán Mỹ và Iran dù không gặp mặt trực tiếp, song đã áp dụng cách tiếp cận ngoại giao con thoi với sự hỗ trợ của các nhà điều phối.

Dự kiến, Iran và các cường quốc thế giới sẽ có cuộc gặp tiếp theo vào ngày 9/4, sau khi các chuyên gia dự thảo kế hoạch liên quan tới việc Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt và Iran quay lại việc tuân thủ thỏa thuận JCPOA.

2. Nga - Ukraine bên bờ chiến tranh 'nóng'

Căng thẳng tại khu vực giữa biên giới Nga và Ukraine tiếp tục leo thang ngày 8/4, khi Nga tuyên bố sẽ không rút quân khỏi đây và để ngỏ khả năng sẽ hành động khi cần thiết.

Nhiều ý kiến lo ngại cuộc chiến tranh "lạnh" giữa 2 nước từng thuộc Liên Xô có nguy cơ trở thành chiến tranh "nóng" nếu NATO dang tay với Kiev.

Giữa không khí căng thẳng với Nga, ngày 8/4 Tổng thống Ukraine - Volodymyr Zelensky quyết định đến thăm khu vực do quân đội Ukraine kiểm soát tại vùng Donbass để "đánh giá tình hình thực tế". Chuyến thăm của ông Zelensky diễn ra trong bối cảnh số quân nhân Ukraine thiệt mạng vì pháo kích đã tăng lên 5 người trong vòng 3 ngày qua, theo Hãng tin Reuters.

Để tạo sức ép với Moscow, Kiev tiếp tục công khai kêu gọi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đẩy nhanh tiến trình kết nạp nước này. Trong khi đó, NATO đang thể hiện sự thận trọng trước yêu cầu của Ukraine.

Xe tăng của quân đội Ukraine di chuyển ngày 7/4 tại một khu vực gần Lugansk đang do phe ly khai kiểm soát - Ảnh: AFP

Theo yêu cầu của Ukraine, một cuộc họp khẩn cấp của nhóm liên lạc ba bên (TCG) về tình hình Donbass đã được tổ chức ngày 7/4 để thảo luận về các vụ vi phạm ngừng bắn tại miền đông Ukraine. Song, theo đặc phái viên của Nga tại TCG - ông Boris Gryzlov, cuộc họp đã kết thúc sau 4 tiếng mà không đạt kết quả nào đáng kể.

Những nỗ lực nhằm giải quyết cuộc xung đột khiến 14.000 người thiệt mạng kể từ năm 2014 diễn ra không dễ dàng. Thỏa thuận Minsk, được đàm phán ở thủ đô Belarus vào năm 2015, đã chấm dứt cuộc giao tranh tồi tệ nhất nhưng những bất đồng trong việc thực hiện nó khiến xung đột vẫn âm ỉ trong những năm qua.

3. Hoàng thân Philip qua đời ở tuổi 99

Hôm 9/4, Cung điện Buckingham cho biết, Hoàng thân Philip - chồng của Nữ hoàng Anh Elizabeth II đã qua đời ở tuổi 99. Ngày 16/2, Hoàng thân Philip phải nhập viện như một “biện pháp phòng ngừa” sau khi ông thấy không được khỏe. Ông đã nằm viện trong 1 tháng và trải qua phẫu thuật vì bệnh tim mãn tính. Ngày 16/3, ông được xuất viện và trở về Lâu đài Windsor.

Thủ tướng Anh - Boris Johnson đã đưa ra tuyên bố về việc Hoàng thân Philip qua đời ngay sau khi Cung điện Buckingham công bố tin tức. Ông chia buồn và thay mặt cho toàn thể quốc gia, bày tỏ lòng biết ơn đối với Hoàng thân vì đã có một “cuộc đời phi thường”, theo đó “định hình và truyền cảm hứng cho cuộc đời của vô số người trẻ tuổi”.

Người dân Anh tập trung bên ngoài cung điện Buckingham để đặt hoa tưởng niệm Hoàng thân Philip. Ảnh: AP

Trưa 10/4 (giờ Anh) đã diễn ra Lễ bắn đại bác tôn vinh Hoàng thân Philip ở một số thành phố trên toàn nước Anh. Buổi lễ được phát trực tuyến và trên truyền hình để người dân có thể xem tại nhà. Trước đó, Tu viện Westminster đã đánh 99 lần chuông trong vòng 99 phút kể từ 6 giờ chiều 9/4 để tôn vinh 99 năm cuộc đời của Công tước xứ Edinburgh.

Theo tuyên bố được Điện Buckingham đưa ra, tang lễ của Hoàng thân Philip sẽ không tổ chức theo nghi thức cấp nhà nước theo ý nguyện của ông. Công tước sẽ nằm tại lâu đài Windsor trước khi tang lễ được cử hành tại Nhà nguyện Thánh George của lâu đài, tuân thủ quy định giãn cách xã hội. Ông sẽ được chôn cất tại Frogmore Gardens trong khuôn viên của lâu đài Windsor.

Song Anh (Tổng hợp)/ Cổng TTĐT HNB VN