Thưa bà, nói tới “công nghệ” là nói tới yếu tố kỹ thuật ở tầm cao, còn “trái tim” lại mang ý nghĩa nhân văn, cảm xúc – hai khái niệm tưởng như khác biệt nhau. Xin bà cho biết thông điệp, mục tiêu, ý nghĩa và sự đặc biệt khi TTXVN phối hợp cùng Viettel tổ chức Giải thưởng “Công nghệ từ trái tim” là gì?
Công cuộc chuyển đổi số quốc gia đang được triển khai một cách tổng thể ở nhiều ngành nghề, trên nhiều lĩnh vực. Không gian công nghệ số cũng đang từng phút, từng giây chuyển động không ngừng để tạo nên những thành tựu mới mẻ, góp phần thúc đẩy xã hội phát triển ngày một tốt đẹp hơn.
Trong dòng chảy công nghệ đó, TTXVN, cơ quan thông tấn quốc gia và Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông quân đội (Viettel), đơn vị tiên phong về kiến tạo và ứng dụng công nghệ số đã cùng gặp nhau trong ý tưởng tôn vinh và lan tỏa giá trị nhân văn mà công nghệ đang mang lại cho xã hội và người dân.Để cụ thể hóa ý tưởng đó, Giải thưởng ảnh và video clip “Công nghệ từ trái tim” lần thứ nhất đã ra đời.
Đây chính là điểm khác biệt so với nhiều cuộc thi, nhiều giải thưởng về công nghệ trước đây.
Trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng, bà có thể cho biết cho đến thời điểm này, công tác tổ chức Giải đã diễn ra như thế nào? Đánh giá ban đầu của bà về các tác phẩm, tác giả tham gia giải năm nay?
Giải thưởng Công nghệ từ trái tim được phát động từ 25/1 đến 30/4/2024 đã thu hút 318 tác giả dự thi với gần 1.700 ảnh và 87 tác phẩm video, trong đó có 614 tác phẩm ảnh đơn và 144 tác phẩm ảnh bộ. Các tác phẩm dự thi bám sát chủ đề, được các tác giả chuyên và không chuyên từ khắp mọi miền đất nước sáng tạo với sự đầu tư nghiêm túc, áp dụng công nghệ hiện đại. Những tác phẩm được chọn lựa là những hình ảnh và video có chất lượng cao, hấp dẫn, có tiết tấu khá nhanh mang tới cho công chúng những khoảnh khắc ấn tượng về công nghệ.
Thông điệp được thể hiện xuyên suốt qua các tác phẩm dự thi là hình ảnh và video chân thực phản ánh khát khao chinh phục những đỉnh cao mới của những người đam mê khoa học, công nghệ, là những câu chuyện bằng hình ảnh đầy xúc động về những câu chuyện bình dị giữa cuộc đời, những mong ước về một cuộc sống tốt đẹp hơn giờ đây đã thành hiện thực nhờ những thành tựu của khoa học - công nghệ. Các tác giả khai thác đề tài ở đa dạng các lĩnh vực như y tế, giáo dục, tài chính, giao thông vận tải, văn hóa và cuộc sống, cho thấy sự hiện diện của công nghệ trong mọi lĩnh vực đời sống hiện nay cũng như sự lan tỏa của Giải thưởng.
Qua 3 vòng chấm giải, bằng tinh thần công tâm, khách quan, Hội đồng giám khảo đã lựa chọn và quyết định trao giải cho 10 tác phẩm ảnh đơn, 12 tác phẩm ảnh bộ và 10 tác phẩm video theo thứ tự giải: Nhất, Nhì, Ba và Khuyến khích cho từng thể loại. Đây đều là những tác phẩm tiêu biểu, tôn vinh những đóng góp quan trọng của công nghệ, lan tỏa những hình ảnh đẹp, những câu chuyện ý nghĩa mà công nghệ mang đến cho cuộc sống tươi đẹp của mỗi chúng ta ở 1 trong 4 trụ cột: Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và an ninh mạng.
Với số lượng tác phẩm và số lượng tác giả tham dự Giải thưởng như trên, Hội đồng giám khảo đánh giá, đây là một Giải thưởng thành công và đáp ứng được các tiêu chí đã đề ra.
Hiện nay, công nghệ hiện diện trong mọi khía cạnh của cuộc sống, báo chí dĩ nhiên không nằm ngoài xu thế đó. Vậy theo bà, các cơ quan báo chí cần có sự chuyển mình như thế nào, đầu tư ra sao, để vừa tận dụng và làm chủ được công nghệ, vừa truyền tải được nhịp đập “trái tim” và khẳng định vai trò của truyền thông chính thống? Về phía các nhà báo, họ cần tự trang bị những hành trang gì để lên “chuyến tàu số” tiến tới tương lai?
Công nghệ không chỉ là phương tiện cho báo chí tác nghiệp mà đã trở thành một yếu tố quan trọng cho sự phát triển của báo chí. Việc sử dụng công nghệ để nắm bắt, hiểu nhu cầu cũng như đưa các nội dung đến với công chúng cho thấy vai trò của công nghệ đang ngày càng quan trọng với báo chí. Nếu không có công nghệ đi cùng nội dung, cộng thêm có phong cách riêng thì báo chí sẽ không thực hiện được sứ mệnh của mình trong kỷ nguyên số.
Để thích ứng với xu thế tất yếu này, theo tôi, các cơ quan báo chí phải bắt đầu ngay từ chuyển đổi tư duy; quyết tâm, quyết liệt ứng dụng công nghệ trong toàn bộ quy trình sản xuất. Mỗi cơ quan báo chí có một đặc thù riêng, do đó cần một chiến lược phù hợp, hiệu quả, và sự đầu tư hạ tầng tương xứng để vừa cập nhật xu thế, vừa giữ chân được lượng độc giả trung thành, lan tỏa thông tin, khẳng định vị trí của báo chí chính thống.
Thông tấn xã Việt Nam, trong nhiều năm qua, luôn dành nguồn đầu tư ưu tiên cho hạ tầng và cập nhật ứng dụng công nghệ để có thể mang đến các sản phẩm báo chí hiện đại như longform, báo chí dữ liệu, truyền thông đa phương tiện… Thực tiễn làm báo ngày nay cho chúng ta thấy rằng chuyển đổi số hiệu quả chỉ khi chúng ta có một cơ sở dữ liệu dày dặn và các công cụ để khai thác có hiệu quả các dữ liệu đó.
Tuy nhiên, dù có áp dụng công nghệ như thế nào, thì yếu tố con người cũng là điều quyết định. Bên cạnh sự đầu tư của từng đơn vị báo chí, mỗi nhà báo cần thực sự thay đổi cách nghĩ, cách làm, cách học tập để làm chủ được công nghệ, để công nghệ là nền tảng nâng cao chất lương sản phẩm báo chí. Bên cạnh đó, các nhà báo phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức nghề nghiệp và một trái tim rung động với những giá trị nhân văn của cuộc đời.
Quay trở lại với Giải thưởng “Công nghệ từ trái tim”, từ thành công của mùa giải đầu tiên năm nay, BTC Giải thưởng dự kiến sẽ có những đổi mới gì trong các mùa giải tiếp theo, thưa bà?
Sự quan tâm của người cầm máy, các ý kiến đóng góp xây dựng của đồng nghiệp cũng như những tác động xã hội tích cực khi các tác phẩm chất lượng tốt tiếp tục được lan tỏa chính là thành công bước đầu nhưng rất quan trọng của giải thưởng năm nay và cũng là một căn cứ để Ban Tổ chức quyết định về sự tiếp nối trong tương lai. Thông tấn xã Việt Nam và Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông quân đội Viettel sẽ tiếp tục đồng hành trong những dự án tiếp theo nhằm góp phần thúc đẩy xã hội phát triển ngày một tốt đẹp hơn, người dân được chăm lo, bảo vệ, đóng góp tích cực vào quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh của đất nước.
Trân trọng cảm ơn bà!
