Website Đài Phát Thanh và Truyền hình Thanh Hóa

Khán giả đã thay đổi – phát thanh, truyền hình không thể đứng yên

Không phải khán giả đã quay lưng với phát thanh – truyền hình. Họ chỉ đang dịch chuyển đến một hệ sinh thái truyền thông mới, nơi thông tin tràn ngập, nền tảng công nghệ thay đổi từng giờ, và mỗi người dùng đều trở thành “trung tâm phát sóng” với quyền lựa chọn, bình luận và lan toả nội dung theo cách riêng của mình. Trong bối cảnh đó, phát thanh – truyền hình không mất khán giả, nhưng rõ ràng đang mất lợi thế về thời gian, thói quen và vị thế độc quyền nếu không nhanh chóng thay đổi cách thức truyền tải và tiếp cận.

Tuy nhiên, trong khi mạng xã hội là nơi thông tin đến nhanh thì báo chí chính thống, đặc biệt là phát thanh – truyền hình, vẫn là nơi thông tin đã được xác minh, kiểm chứng. Chính điều đó mới tạo nên giá trị cốt lõi của báo chí thời đại số: không chỉ đưa tin, mà còn phải kiểm chứng, xác tín và định hướng đúng đắn trong một không gian truyền thông đầy nhiễu động. Khi một dòng tin sai lệch, bịa đặt lan truyền với tốc độ chóng mặt, chính phát thanh – truyền hình là “lá chắn” đầu tiên góp phần khôi phục trật tự thông tin, ổn định tâm lý xã hội, củng cố niềm tin vào thể chế.

Báo chí chính thống không đơn thuần là công cụ thông tin – mà là một bộ phận quan trọng của thiết chế chính trị – tư tưởng, đảm nhiệm vai trò dẫn dắt dư luận, định hướng nhận thức và phản ánh trung thực những vấn đề cốt lõi của quốc gia – dân tộc. Trong các thời điểm nhạy cảm, từ phòng chống dịch bệnh, thiên tai cho đến đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, thì phát thanh – truyền hình luôn là nơi công chúng tìm đến để “kiểm tra sự thật”.

Bởi vậy, chuyển đổi số không chỉ là để tăng lượt xem hay tương tác – mà là để gia cố vững chắc vai trò chủ đạo của báo chí chính thống trong hệ sinh thái truyền thông hiện đại. Không ai khác, chính phát thanh – truyền hình phải trở thành lực lượng tiên phong đưa thông tin trung thực, khách quan, khoa học đến với công chúng bằng những cách thức mới mẻ, nhanh hơn, thuận tiện hơn – nhưng không đánh đổi nguyên tắc nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội.

Trong một không gian truyền thông mà ranh giới giữa đúng – sai, thật – giả ngày càng mong manh, vai trò của phát thanh – truyền hình chính thống không giảm đi, mà chỉ càng trở nên cấp thiết. Câu hỏi không phải là “chúng ta có còn vai trò hay không”, mà là “chúng ta có đủ nhanh, đủ linh hoạt để giữ vững vai trò đó trong tâm trí công chúng hay không”.

Kênh Youtube Đài Phát Thanh và Truyền hình Thanh Hóa 

Không đứng ngoài cuộc chơi số hóa: Bản lĩnh và trách nhiệm của phát thanh - truyền hình địa phương

Trong guồng xoáy chuyển đổi số của ngành báo chí, người ta thường nghĩ đến những đài lớn như: VTV, VOV, HTV – nơi có nguồn lực dồi dào, kỹ thuật hiện đại và đội ngũ hùng hậu. Nhưng thực tế lại cho thấy: chính các đài địa phương mới là nơi cảm nhận rõ ràng và trực diện nhất áp lực từ sự thay đổi hành vi công chúng. Bởi ở cấp tỉnh – thành, phát - thanh truyền hình không chỉ làm báo, mà còn làm nhiệm vụ chính trị: phản ánh đời sống địa phương, truyền tải đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước tới tận thôn bản, khu phố. Và nếu không thích nghi kịp, khoảng cách giữa phát thanh, truyền hình và người dân sẽ không chỉ là khoảng cách về công nghệ, mà còn là khoảng cách về niềm tin và hiệu lực truyền thông.

Trong bối cảnh đó, Đài Phát thanh và Truyền hình ( PT-TH) Thanh Hóa (Báo và Đài PT-TH Thanh Hóa) đã cho thấy mình không đứng ngoài cuộc chơi số hóa – mà đang từng bước làm chủ sân chơi đó. Không chỉ là chuyện kỹ thuật hay công nghệ, quan trọng hơn, đó là sự thay đổi tư duy: từ “phát sóng” sang “kết nối”; từ “truyền thông một chiều” sang “tương tác đa nền tảng”; từ “người nghe – người xem” sang “người tham gia – người đồng sáng tạo”.

Dữ liệu truyền thông số năm 2024 của Đài PT-TH Thanh Hóa chính là minh chứng rõ nét cho bước chuyển mình mạnh mẽ. Chỉ tính riêng trên nền tảng YouTube, kênh Truyền hình Thanh Hóa đã thu hút hơn 36 triệu lượt xem – tăng gần 80% so với năm 2022. Đây không đơn thuần là con số về lượng người theo dõi, mà là chỉ dấu về mức độ hấp dẫn của nội dung và khả năng lan tỏa tự nhiên, bền vững.

Trên mạng xã hội Facebook, Fanpage chính thức của Đài ghi nhận 17,5 triệu lượt xem trong năm qua. Những bản tin nhanh, video phân tích, clip cộng đồng ngắn gọn nhưng sắc sảo đang dần trở thành một phần quen thuộc trong dòng chảy thông tin hàng ngày của người dân địa phương. Song song với đó, website chính thức của Đài tại địa chỉ truyenhinhthanhhoa.vn cũng đạt mốc 6 triệu lượt truy cập – không chỉ từ khán giả trong tỉnh, mà còn từ hàng vạn người xứ Thanh đang sinh sống và làm việc xa quê.

Ấn tượng hơn cả là nền tảng TikTok – nơi Đài PT-TH Thanh Hóa bất ngờ vươn lên mạnh mẽ, ghi nhận hơn 103 triệu lượt xem chỉ trong một năm. Với phong cách thể hiện trẻ trung, sáng tạo nhưng vẫn giữ vững chất lượng thông tin, Đài đã biến TikTok thành “đường băng” mới để đưa thông tin chính thống đến gần hơn với thế hệ trẻ – đối tượng vốn ít gắn bó với truyền hình truyền thống.

Không dừng lại ở đó, Zalo Official Account của Đài cũng phát huy vai trò như một “trạm trung chuyển” thông tin chính xác, kịp thời, linh hoạt. Từ bản tin nhanh, video ngắn, đến các buổi livestream tương tác trực tiếp – tất cả đều được đưa tới người dân qua chính nền tảng mà họ sử dụng hàng ngày để liên lạc, làm việc và cập nhật tin tức.

Những con số trên, dù có thể thay đổi theo thời gian, nhưng đều cho thấy một điều rõ ràng: khi truyền hình địa phương không đứng ngoài cuộc chơi số hóa, thì chính họ đang dần lấy lại vai trò dẫn dắt trong dòng chảy thông tin đa chiều hiện nay.

Đáng nói hơn, trong bối cảnh thông tin sai lệch, xuyên tạc ngày càng nhiều trên không gian mạng, thì những nền tảng số của Đài lại trở thành kênh phản bác hiệu quả, giữ gìn sự thật và củng cố lòng tin xã hội, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến chủ quyền, phát triển kinh tế - xã hội và an ninh địa phương.

Đưa báo chí đến với người dân, thay vì chờ người dân tìm đến báo chí – đó không chỉ là một khẩu hiệu hành chính, mà là lựa chọn sống còn để báo chí địa phương tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên số. Và Đài Phát thanh -Truyền hình Thanh Hóa đang chứng minh điều đó không chỉ bằng lời nói, mà bằng kết quả cụ thể.

Giữ vững bản sắc – không đồng nghĩa với bảo thủ

Trong hành trình chuyển đổi số, cả phát thanh và truyền hình đang đứng trước một thách thức lớn: làm mới mình để tồn tại mà không tự làm nhòa đi bản sắc. Nhiều người lo ngại rằng, khi tin tức phát trên TikTok, khi bản tin thời sự rút gọn xuống vài chục giây hay khi một chương trình phát thanh được định dạng thành podcast “nghe vội” giữa phố xá ồn ào – liệu còn lại điều gì gọi là truyền hình hay phát thanh truyền thống?

Câu trả lời không nằm ở định dạng, mà ở tư tưởng nghề nghiệp. Bản sắc của phát thanh – truyền hình không nằm ở cách thu âm hay khuôn hình máy quay, mà nằm ở nội dung đáng tin cậy, ở thái độ làm báo nghiêm túc, và ở sợi dây trách nhiệm với công chúng. Dù xuất hiện ở đâu – trên sóng FM, kênh YouTube, Zalo, hay TikTok – nếu vẫn giữ được sự trung thực, kiểm chứng thông tin và tôn trọng khán – thính giả, thì đó vẫn là phát thanh – truyền hình chính thống.

Chuyển đổi số không yêu cầu các nhà đài phải từ bỏ nguyên tắc nghề nghiệp đã tạo nên thương hiệu suốt nhiều thập kỷ. Ngược lại, nó là lời nhắc mạnh mẽ rằng: giá trị cốt lõi không thể chỉ được bảo vệ bằng hoài niệm, mà cần được làm mới trong cách truyền tải để không trở nên lạc hậu trước thời cuộc.

Nếu phát thanh biết chuyển mình thành podcast, thành bản tin thời sự phát trên app điện thoại, đến với người nghe bất cứ lúc nào – thì đó không phải là sự đánh mất bản sắc, mà là sự thích nghi thông minh. Nếu truyền hình biết lược bỏ sự dài dòng, hình thức hóa và kể chuyện bằng ngôn ngữ của mạng xã hội – thì đó không phải là thỏa hiệp, mà là cách đưa thông tin tử tế đến đúng nơi công chúng đang hiện diện.

Giữ vững bản sắc không có nghĩa là giữ nguyên cách làm cũ. Ngược lại, chính sự chủ động đổi mới mới giúp bản sắc báo chí chính thống tồn tại lâu dài – không chỉ như một di sản, mà như một lực lượng sống, có khả năng dẫn dắt và thuyết phục.

Truyền thông số là cuộc đua tốc độ và độ tin cậy

Trong kỷ nguyên số, nơi thông tin lan truyền trong tích tắc và tin giả có thể vượt biên giới chỉ bằng một cú chạm, người dùng không thiếu nội dung – họ thiếu nội dung chính xác, có trách nhiệm và đáng tin cậy. Chính trong sự hỗn loạn đó, vai trò của báo chí chính thống – đặc biệt là phát thanh và truyền hình – không hề giảm sút, mà ngược lại, trở nên thiết yếu hơn bao giờ hết. Không phải là nơi đưa tin đầu tiên, nhưng phải là nơi xác nhận sau cùng, với sự chuẩn xác và chuẩn mực.

Điều đáng lo không phải là công chúng, đặc biệt là giới trẻ, quay lưng với phát thanh hay truyền hình. Vấn đề là các cơ quan báo chí chưa thực sự bước tới không gian mà họ đang sống – chưa kịp thay đổi cách thể hiện, chưa đủ linh hoạt về nền tảng, chưa nói bằng ngôn ngữ mà họ muốn nghe. Khi báo chí còn đứng yên trên đài sóng cũ, công chúng đã đi xa bằng điện thoại thông minh, nền tảng xã hội và thói quen tiếp nhận thông tin hoàn toàn mới.

Vì vậy, thay vì trách khán giả quay lưng, điều mà phát thanh và truyền hình cần làm là đi tới họ, nhanh hơn, gần gũi hơn, chính xác hơn. Khi tốc độ là yếu tố sống còn, thì sự tin cậy lại là yếu tố quyết định giá trị. Truyền thông số không chỉ là đường đua của cú bấm nhanh, mà còn là nơi thử thách độ vững chắc của nội dung. Ai vừa nhanh, vừa đúng – người đó sẽ còn chỗ đứng. Và báo chí chính thống, nếu biết chuyển mình đúng cách, vẫn luôn có cơ hội làm chủ cuộc đua ấy.

Chuyển mình để tiếp tục giữ vững vị trí

Phát thanh và truyền hình từng là những trụ cột vững chắc của hệ thống truyền thông đại chúng, nắm giữ vai trò dẫn dắt dư luận và định hướng nhận thức xã hội. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên số – nơi mà thông tin vận hành theo logic phi tuyến, lan truyền tức thời và phi tập trung – vị thế đó không còn là điều hiển nhiên. Sự ổn định trong ảnh hưởng truyền thông không đến từ quy mô tổ chức nữa, mà từ năng lực thích ứng và sự linh hoạt trong môi trường số đầy biến động.

Chuyển đổi số, vì vậy, không phải là một sự lựa chọn có thể trì hoãn, mà là điều kiện bắt buộc để báo chí chính thống, trong đó có phát thanh và truyền hình, tiếp tục tồn tại và duy trì ảnh hưởng. Không phải là vấn đề “làm thêm trên mạng xã hội” hay “mở rộng nền tảng”, mà là một cuộc tái cấu trúc toàn diện, từ tư duy đến mô hình sản xuất nội dung. Phải “làm khác” ngay từ cách nghĩ về vai trò của người làm báo, từ cách xây dựng thông điệp đến cách tổ chức quy trình truyền tải thông tin. Chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là việc làm quen với công nghệ mới, mà là sự thay đổi toàn diện về cách tiếp cận công chúng, cách thức truyền tải giá trị báo chí trong một không gian thông tin mới.

Trong bối cảnh này, Đài Phát thanh – Truyền hình Thanh Hóa là một minh chứng sống động cho sự nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc thích ứng với xu thế chuyển đổi số. Đài đã không chỉ duy trì được sự hiện diện trong lòng công chúng, mà còn khẳng định khả năng tiếp cận đa nền tảng từ phát thanh, truyền hình truyền thống đến các nền tảng số. Những bước đi này nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu và thói quen tiêu dùng thông tin của công chúng hiện đại, đặc biệt là thế hệ trẻ, những người ngày càng phụ thuộc vào các nền tảng kỹ thuật số để tiếp cận thông tin nhanh chóng và hiệu quả.

Bằng việc không ngừng đổi mới cả về nội dung và hình thức, Đài Phát thanh – Truyền hình Thanh Hóa đã chứng minh rằng báo chí chính thống, dù ở bất kỳ cấp độ nào, đều có thể giữ vững vai trò dẫn dắt và định hướng thông tin, linh hoạt, sáng tạo và sẵn sàng thích ứng với những thay đổi của công chúng và nền tảng truyền thông mới. Đó là sự chuyển mình ý nghĩa, không chỉ bảo vệ được giá trị cốt lõi của báo chí, mà còn thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ chính trị của Đài Phát thanh – Truyền hình Thanh Hóa trong việc định hướng dư luận, tuyên truyền đường lối chính trị của Đảng và Nhà nước, khẳng định vai trò của báo chí chính thống trong bối cảnh thông tin số ngày càng phát triển mạnh mẽ./.

 Nguyễn Huy Long,

Phó Tổng Biên tập Báo và Đài PT-TH Thanh Hoá/Nguoilambaothanhhoa.vn