Ảnh tác giả trong chuyến công tác

Chuyến đi công tác miền núi đầu tiên khi tôi mới được tuyển dụng vào Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa là giữa tháng 11/2005. Trước ngày đi, tôi háo hức, chờ mong nên trằn trọc không ngủ được, gần sáng vừa chợp mắt một chút bỗng thấy người đau mỏi, nóng ran. Cơn sốt từ đâu ập đến. Tôi lo lắng phân vân nhưng vẫn quyết tâm lên đường. Sáng sớm trời đổ mưa ầm ầm, 6h đoàn xuất phát, chiếc xe U - oát vẫn tiến thẳng lên huyện Quan Sơn. Những năm 2000, các tuyến đường miền núi chủ yếu là đường đất, đi lại rất khó khăn. Hôm ấy đường vào xã Sơn Thủy trơn trượt, mấy lần xe sa lầy, quay ngang, phanh khét lẹt khiến ai nấy thót tim. Đến trung tâm xã, đoàn phóng viên phải di chuyển vào bản bằng xe máy. Nhiều đoạn khá nguy hiểm, tôi chỉ biết nhắm nghiền mắt, bám chặt lấy anh trưởng bản cầm lái phía trước. Điểm trường lẻ bản Xía Nọi ẩn hiện dưới làn sương mù dày đặc, vọng từ xa tiếng hát trong trẻo của bầy trẻ thơ. Đến trường, quan sát những cô giáo miền xuôi miệt mài trong từng tiết học, cảnh tượng yên bình, đáng yêu khiến mọi mệt mỏi của chúng tôi dường như tan biến. Hai ngày cùng ăn, cùng ở với bà con vùng cao, dù vất vả nhưng đổi lại, chúng tôi nhận được tình cảm yêu thương nhiệt thành của bà con và cán bộ thôn bản. Đặc biệt, sự nhẫn nại, đức hy sinh của các thầy cô giáo miền xuôi vì sự nghiệp giáo dục vùng cao khiến tôi thực sự cảm phục. Hai phóng sự đầu tay của tôi: “Những khó khăn của cô giáo vùng cao” và “Người dân Sơn Thủy mong chờ lưới điện”, được các anh chị phóng viên hướng dẫn kỹ lưỡng, lãnh đạo phòng sửa rất chi tiết, chỉ ra những điểm tốt, điểm hạn chế trong cách khai thác thông tin, cách thể hiện. Dẫu còn một số điều chưa trọn vẹn, nhưng khi phát sóng, bà con Sơn Thủy và cô trò ở điểm trường Xía Nọi đã rất đón đợi, theo dõi chương trình.

Nhiều năm sau, khi tự tin và vững vàng hơn trong nghề, tôi bắt đầu tìm tòi, đầu tư cho các tác phẩm chất lượng cao để tham gia các giải báo chí. Được giao mảng đề tài phòng chống tham nhũng, tiêu cực, phản ánh những vấn đề “mặt trái” của xã hội, một mảng đề tài rất khó, thu hút sự quan tâm khán, thính giả, tôi không ngừng nỗ lực tìm hiểu những vụ việc, vấn đề đang được đông đảo dư luận quan tâm.

Năm 2018, qua đơn tố cáo của người dân xã Quảng Lộc về một số sai phạm của cán bộ thôn, xã trong quản lý đất đai, tôi đã tiếp cận để tìm manh mối, khai thác thông tin. Khi có được bằng chứng xác đáng, tôi xây dựng kịch bản phim, mạnh dạn tham dự giải Báo chí quốc gia. Được sự ủng hộ của người dân, cán bộ thanh tra, sự phối hợp của công an địa phương, tác phẩm “Người quyết đi đến cùng sự thật” đã hoàn thành. Trở ngại lớn nhất khi chúng tôi tác nghiệp là sự việc liên quan đến nhiều người, trong đó có lãnh đạo xã, nên rất khó khăn trong việc quay hình. Một số người tìm cách ngăn cản, thậm chí mua chuộc chúng tôi. Bằng sự tỉnh táo và kiên quyết, ekip đã tìm cách khắc phục, quyết tâm thực hiện phóng sự dưới sự giúp đỡ nhiệt tình của bà con trong xã. Dù tác phẩm chưa được như kỳ vọng do hình ảnh bị hạn chế, song với sự nỗ lực của cả ekip, tác phẩm đã được trao giải C Giải báo chí Quốc gia. Đó là niềm vui, niềm tự hào của ekip và của riêng bản thân tôi trong sự nghiệp làm báo. Sau này, những nhân vật trong tác phẩm - những người nông dân chân chất đã có công phát hiện và đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực ở địa phương - vẫn luôn nhớ và dành cho tôi tình cảm yêu thương, trân quý. Đó là món quà giá trị nhất mà nghề nghiệp dành cho chúng tôi, những người làm báo.

      Chuyến đi công tác tại Nga Sơn năm 2019 cũng để lại cho tôi nhiều kỷ niệm. Theo kế hoạch, hôm ấy, chúng tôi chỉ thực hiện chuyên mục theo định kỳ, đề tài là tuyên truyền về vai trò và ý nghĩa của bảo hiểm y tế học sinh trước thềm năm học mới. Chúng tôi gặp đúng một gia đình đang rất bức xúc về việc con của họ đang học tiểu học trên địa bàn, chưa từng đi khám bệnh ở địa phương khác, nhưng khi đến bệnh viện huyện, nhân viên lại cho biết, con của họ có lịch khám bệnh dày đặc ở một bệnh viện khác, và vừa ra viện được một ngày. Nhận thấy có sự bất thường, chúng tôi đã dành cả buổi đi khảo sát gần 20 gia đình đang có con học tại trường tiểu học Nga Sơn. Nhiều gia đình hợp tác, nhưng một số gia đình có những lời lẽ rất khó chịu khi chúng tôi đặt vấn đề. Tuy nhiên, các gia đình chúng tôi tiếp xúc được đều khẳng định chưa từng cho con đi khám bệnh ở địa phương khác ngoài địa bàn huyện. Để có cái nhìn khách quan, sau khi khảo sát ở các gia đình, phóng viên đã đến một bệnh viện lân cận huyện Nga Sơn, nhờ kiểm tra phần mềm liên thông Bảo hiểm y tế đối với các trường hợp đã khảo sát trước đó. Điều bất ngờ là có đến 12/20 học sinh được khảo sát đã từng khám và điều trị tại một bệnh viện thuộc địa bàn thị xã Bỉm Sơn. Từ manh mối trên, phóng viên đã thực hiện phóng sự “Phanh phui thủ đoạn lập hồ sơ khống bệnh án trục lợi Quỹ Bảo hiểm y tế”. Phóng sự phát sóng đã giúp các cơ quan chức năng ngăn chặn hành vi trục lợi Bảo hiểm y tế của hơn 100 học sinh, với số tiền hơn 60 triệu đồng. Sau này một số gia đình đã viết thư gửi lời cảm ơn đến ekip chương trình. Đó là nguồn động viên, tiếp thêm sức mạnh để những phóng viên chúng tôi tiếp tục cống hiến, say mê với nghề.

Với tôi, mỗi chuyến đi, mỗi cuộc gặp gỡ, mỗi tác phẩm đều có dấu ấn, kỷ niệm riêng. Và trong đó, tình cảm của khán thính giả, với sự ủng hộ, dõi theo với những lời ngợi khen hay góp ý chân thành, là món quà quý giúp chúng tôi tiếp tục nỗ lực, phấn đấu sáng tạo nên những tác phẩm báo chí có chất lượng cao hơn, đáp ứng sự mong đợi của công chúng./. 

Nhà báo Lê Nụ/nguoilambaothanhhoa.vn