Hôm qua nhóm bạn học cũ rủ về quê để tất niên, tôi cáo bận, các bạn hăng hái bảo thế để bọn tớ lên. Cuối năm phải ăn nhậu chứ, nhìn thiên hạ kìa.

Ừ, thì phong trào mà, cuối năm cứ phải nâng ly. Cơ quan thắng lợi ăn mừng, doanh nghiệp thất bát cũng vẫn phải ngồi với nhau để mà…xả xui.

Mấy ngày trước dự tiệc tổng kết năm tại một nhà hàng ở ngoại ô, thấy đồ ăn bày la liệt. Người đặt tiệc có ý dự phòng khách tăng do ai đó ngẫu hứng mời. Họ làm vậy để tránh bị quở trách là làm mất mặt lãnh đạo. Những mâm thức ăn thừa có người trút đem về, nhưng phần nhiều bị bỏ lại.

Tôi quen kha khá người có mặt ở nhà hàng, cụng ly ngoại giao ở mâm nào cũng thấy người ta nói những câu về thắng lợi, sự hoan hỉ. Chả biết thắng lợi thật sự đến mức nào, nhưng lãng phí là có thật.

Giá như những mâm tiệc kia bằng hình thức nào đó đến được với những người đang cần. Còn cách khác, số tiền chi phí ấy đem chia cho cán bộ tự tổ chức với nhau theo nhóm sở thích, theo tổ, phòng hoặc với gia đình, thì chắc không đến mức như thế. Không gian càng long trọng thì độ lãng phí càng cao. Biết là vậy, nhưng nhiều người lại lý luận là vất vả cả năm rồi, phải hoành tráng cuối năm cho thắm tình đoàn kết chứ. Có hẳn như thể không, và cứ cho là như thế đi chăng nữa cũng có nhất thiết ùn ùn kéo đến nhà hàng? Cán bộ ở ta nhiều người chịu chơi, được tiêu tiền công quỹ, ai chả muốn đến chỗ sang. Bệnh rồi mà!

Một bài báo mà tôi đọc chưa lâu viết bởi một tác giả thường xuyên được làm việc với người nước ngoài, khiến rất suy nghĩ.

Theo anh thì, dịp cuối năm với người nước ngoài bao giờ cũng rất vất vả. Thường là những cuộc họp nhanh và có trọng tâm. Sau họp bao giờ cũng đi kèm phương án cho năm mới, chu kỳ mới. Nhân viên các bộ phận khẩn trương giải quyết việc còn ùn ứ, chuẩn bị ngay kế hoạch cho năm mới.

Tôi chả biết phải nói gì, bởi chúng ta không phải là người nước ngoài. Nhiều người Việt vẫn luôn đưa ra quan điểm rằng mình phải có bản sắc đấy thôi! Một thứ “bản sắc” theo kiểu chống con đò ngược, có đáng không?

Đêm mai tôi sẽ lại bách bộ qua phố ngân hàng trên đường Phan Chu Trinh để chí ít cảm nhận được tinh thần làm việc, chứ không chỉ là sự chìm đắm trong tiếng dô ngày cuối năm. Đó cũng chính là cách để tự thoát ra khỏi sự hỗn độn tiệc tùng trong đầu mình đã tiếp nhận suốt mấy ngày nay.

An Nhiên