Cứ nhìn “dòng chảy” lao động ly hương vì thiếu việc làm, trong đó có cả những người đã được thụ hưởng về tay nghề từ nguồn kinh phí Nhà nước, mà không khỏi xót xa.

Dịp nghỉ lễ vừa rồi tôi về quê họp lớp, chứng kiến những bạn học có trong tay nghề trồng nấm, nghề thêu ren, đan lát, nhưng vẫn phải bỏ lại chồng con nơi quê nhà để vào Nam tìm kiếm việc làm. Nhiều người chỉ muốn được làm nghề mà họ đã học tại quê nhà dù thu nhập có ít ỏi, tuy nhiên điều đó vẫn đang là giấc mơ xa xỉ với họ, bởi không có nhiều doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm mà họ làm ra.

Một sự lãng phí có hệ thống, và không chỉ riêng bạn học của tôi là nạn nhân. Đồng nghĩa với điều đó một lượng tiền lớn của Nhà nước và quỹ thời gian của nông dân bị tiêu tốn.  

Bây giờ gần như ở huyện nào cũng có trung tâm dạy nghề, nhiều huyện còn có trường trung cấp nghề, nhưng về cơ bản tại những nơi này vẫn nặng tính hình thức, chưa phát huy hiệu quả trong đào tạo. Hầu hết các trung tâm dạy nghề cấp huyện đều cho thấy một thực trạng đó là trang thiết bị dạy học được đầu tư, nhưng đội ngũ giáo viên chậm đổi mới, vẫn chỉ là những nghề cũ được dạy, thậm chí cơ sở đào tạo biết có dạy thì người học cũng khó để kiếm được việc làm, nhưng bởi nhiều yếu tố người dạy cứ dạy, còn người học dù biết có học cũng chưa dùng vào đâu, nhưng được cử đi học thì cứ học.

Có nghề trong tay mà người lao động vẫn thất nghiệp, phải quay lại nghề cũ hoặc phải ly hương để mưu sinh, còn gì xót xa hơn. Sự xót xa bắt nguồn từ tình trạng quan liêu, từ căn bệnh chạy theo thành tích.

Về nông thôn từng được nghe chuyện nông dân đi học nghề mà phải giao khoán chỉ tiêu cho từng thôn. Người ta còn kể câu chuyện bắt nông dân đi học nghề để giải ngân cho hết số tiền đề án.

Những sự lãng phí không chỉ làm mất mát tiền bạc, lớn hơn là niềm tin.

An Nhiên