Trên phố có thể gặp những cô nàng váy, áo đi trên những chiếc xe kèm theo một thứ đồ trang sức nào đó khoe diện. Nhưng cũng dễ gặp những cô nàng quần jean, áo thun, giầy thể thao, đi ra ngoại ô đón gió đầu hè.

Lúc giao mùa, là khi mà người ta có thể tùy chọn cho mình những niềm vui, thêm những trải nghiệm thú vị, miễn là thấy hứng thú.

Hoa mùa xuân chưa kịp tàn, hoa của hạ đã rung rinh khoe sắc màu trong nắng. Những chiếc xe đem theo những bó hoa loa kèn tinh khôi theo nhau vào phố. Nhưng đâu đó vẫn còn sót lại những bông hoa gạo nở muộn thu hút ít nhiều tà áo dài rủ nhau tạo dáng cho những khuôn hình đẹp đỏ rực cuối cùng.

Loa kèn bắt đầu cuối tháng ba, nở rộ nhất vào đầu tháng tư. Ngắn ngủi nhưng ngát hương và thể hiện được nét tinh khôi, đại diện cho thời khắc mở cửa đón hè.

Tháng tư, lúc giao mùa cũng là lúc người ta bước ra khỏi những bộ đồ chặt chội, có xúc giác nhiều hơn. Nàng xuân chưa đi, nắng hạ chưa về, có thể ăn, cũng có thể chơi một cách tùy chọn, không sợ rét cũng không lo nóng. Ấy cũng chính là thời điểm mà sản vật từ làng quê ùn ùn lên phố, hấp dẫn và ngon chưa từng.

Cũng đã lâu lâu, có lần trên phố Nguyễn Du và con phố nhỏ Ngô Quyền, thành phố Thanh Hóa, thời chưa có nhiều nhà cao tầng và những cửa hàng tiện lợi như bây giờ, tôi đạp xe vòng đi, rồi vòng lại vẩn vơ trong đầu điều gì đó, thật thân quen, những cũng hết sức lạ lẫm.

Trước mắt mình là phố đông người, nhưng lại có cảm giác vị ngòn ngọt, cay cay của làng mình trên đầu lưỡi. Đó là vị ngô nếp nướng, vị ốc chấm mắm gừng.

Những đặc sản của làng ta trên con phố ấy một thời, thật khó để nguôi quên.

Bây giờ thì nó đã chuyển sang những góc phố khác, quanh khu chợ Vườn Hoa mới thường có rất nhiều. Nào là “Ốc xóm 7”, “Chả tôm Bà Tấm”. Rồi nem bốc, nem lụi, đa kê... Những sản vật đồng làng giờ là món ngon của dân phố.

Đi trong khúc giao mùa, nghĩ về những hương vị của mùa thật thú vị biết bao. Một ngày sau mưa, sau nắng, tôi lại được sống lại ký ức ấy trên những con đường thân quen. Những vòng xe lăn, đều đều và vẫn những ngõ dài hun hút, nhưng có điều đã khác với sự xuất hiện của bê tông nhiều hơn, của những quán cà phê ngõ.

Nhìn chung là nhiều thứ lắm. Đáng để ngắm và muốn sà vào...

Thành phố Thanh Hóa mấy năm nay ít bão giông nên phố vẫn vẹn nguyên nét phố. Những dấu vết thời gian cùng sự lưu lại bàn tay tài hoa của con người như đâu đó còn ở lại, có cảm giác như sờ nắm được, thật gân guốc, rêu phong.

Những mái nhà ba gian lợp mũi hài, ngói Hòa Bình, Cẩm Trường thơm nâu một thời bao cấp còn sót lại trên phố Hạc Thành, Hàn Thuyên thật đáng để dừng lại chiêm nghiệm, hít hà. Hiện đại hóa đô thị đã ồn ào chuyển động lâu lắm rồi, nhưng chủ nhân của nó vẫn kiên gan, hoài niệm với dấu xưa.

Chỉ ngước nhìn lên màu ngói của ngôi nhà nhỏ, lập tức cho ta những ký ức thời gian, liên hệ về sự xoay vần của mùa, trong đó có cả những kỷ niệm của chính ta.

Khúc giao mùa.

Tôi bước đi, trong miên man lòng mình, gợi nhớ, cũng có chút gợi tình về kỷ niệm ngọt ngào, đằm thắm và tự thưởng cho mình những cái chép miệng cảm nhận như có vị ngọt của tình yêu. Chính xác hơn là vị ngọt của bắp chiên bơ, những chiếc kẹo que ngày nào đó mua tặng nàng, rồi cười rúc rích, cùng trốn vào một góc nào đó để thưởng thức.

Tháng tư, tiễn nàng xuân đầy quyến luyến, đón hạ về, đón những cánh phượng hồng đỏ, là lúc như thường lệ sắp bắt đầu một mùa thi, những tiếng ve ngân, trang lưu bút học trò viết vội và những cái ôm, dòng nước mắt bịn rịn chia tay... 

Ngay lúc này, những giọt nắng đầu mùa đã trải dài hàng hiên nhỏ nơi ta đang bước. Bóng chiều nghiêng, bóng người cũng có chút nghiêng nghiêng theo tà áo lất phất bay. Nàng đấy ư, cặp mắt nâu sau tròng kính nhỏ. Tôi miên man, lơ mơ nghĩ.

Đêm qua không ngủ, lang thang trên mạng bất chợt gặp cô sinh viên nhỏ xinh làm nhắc nhớ thật nhiều. Chẳng cầu kỳ, không rào đón, em hồn nhiên trong trẻo tựa thinh không.

Em đấy ư, người của ngày hôm qua, một thời chưa xa ắp đầy kỷ niệm tôi và em? Không, tôi ngỏ lời xin lỗi chính mình. Cô bé ngày xưa, cô bé của những gì đã là cổ tích giờ đã ở nơi xa lắm. Hãy để nó ngủ yên trong nôi ký ức của mùa.

Khúc giao mùa.

Tôi lại hướng ra ngoại ô như thường lệ theo thói quen của đôi chân thích lãng du. Giọt nắng non trải dọc triền cỏ đôi bờ sông Mã phía tả ngạn với những thửa ruộng còn sót lại sau cơn đô thị hóa.

Nhìn ra xa xăm, tôi lại nhớ về những xóm làng từng dệt lên một màu khói biếc. Những vạt khói đốt đồng để rơm rạ được phôi thai, chắt nhặt ngọt ngào cho kiếp khác. Tôi tin cây lúa sẽ trở về, sẽ làm lại những hạt bụ sữa cho mùa sau, như những hạt phù sa chẳng bao giờ lạc trên dòng sông thao thức chảy.

Giao mùa cũng là thời điểm để bắt đầu cho vụ mới. Ông ta, bác ta và cả ta từng nhìn vào khói để nguyện cầu những vụ mùa không bị sâu bệnh, bão giông.

Hiện đại khiến cơ giới hóa và vô vàn chế phẩm sinh học lên vào từng thân ruộng hỗ trợ nông gia, nhưng lệ là thế, nhà nông vẫn nguyện cầu. Một nét tín ngưỡng trong sinh hoạt làng xã thật nguyên sơ. Làng ta dẫu có thành phố, thành phường, thì người làng ta vẫn còn sự chân chất rất làng ta.

Tôi nhìn vào những lão nông ở mạn Đông Hải, Hoằng Lý để thấy vụ mới đã rộ lắm rồi. Từ thân ruộng ấy rau, củ, quả rồi lại nối nhau về thành phố đêm đêm.

Đi trong tiết giao mùa thật nhiều cảm xúc. Có cái hồn hậu của đồng làng. Có sự ồn ào, tập nập nhưng đáng yêu của phố. Một thời tiết đẹp với sự giao pha của nắng, của gió, của cả lâu lâu lại lất phất những hạt mưa, khiến ta chẳng thể cầm được lòng mình. Chắc chắn là như thế rồi. Cứ mở cửa ra, thật rộng để đón mùa về...

Lam Vũ